Την τελευταία Παρασκευή του Ιουνίου, με αφορμή τα 80 χρόνια του Γιάννη Μαρκόπουλου, είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε μια συναυλία, που από την πρώτη στιγμή της ανακοίνωσής της στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019, έγινε θέμα συζήτησης στην πόλη. Μεγάλο το ενδιαφέρον λοιπόν, και όπως ήταν αναμενόμενο τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν από νωρίς.
Μεγάλα τραγούδια, «παιδιά» ενός από τους σημαντικότερους δημιουργούς του ελληνικού μουσικού πολιτισμού. Ο ίδιος επί σκηνής στη διεύθυνση της ορχήστρας και δύο αγαπημένοι ερμηνευτές στη σκηνή του κατάμεστου Ηρωδείου. Σίγουρα μεγάλες οι προσδοκίες. Και αυτό που ζήσαμε, με σιγουριά και ενθουσιασμό θα πω ότι τις ξεπέρασε.
Πρώτος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος μας χαιρέτησε χαμογελαστός δίνοντας το έναυσμα στην 24μελή ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία», για τις πρώτες μελωδίες, κάνοντας ένα σύντομο πέρασμα από τις συνθέσεις στα ορχηστρικά «Σκύμνος & Χλόη» και «Σειρήνες» αλλά και το νεότερο «Ενόπλιος χορός» από «Το Τραγούδι Του Αχιλλέα – Κοσμική Καντάτα» του 2019. Μια εισαγωγή, που ένιωσα ότι πήρε από πάνω μου όλο το βάρος της ημέρας και με «έφερε» όμορφα στο κλίμα της συναυλίας.
Μια συναυλίας που μπορούμε να εντάξουμε σε αυτές που θα μείνουν σίγουρα στη μνήμη μας. Όλα τα μεγάλα τραγούδια, αθάνατα στα χρόνια, δημιουργούν το καθένα το δικό του αποτύπωμα, «γράφοντας» ακόμα και στον γενετικό μας κώδικα. Ως ζωντανοί οργανισμοί λοιπόν, κάποιες φορές είναι σαν να επιλέγουν από μόνα τους, ποιος θα τα ερμηνεύσει.
Αυτή η αναζήτηση βρήκε την απόλυτη ταύτιση στη φωνή του Γιάννη Χαρούλη. Η έκφραση «είναι σαν να γράφτηκαν για εκείνον» όσο κοινότυπη κι αν ακούγεται εδώ πρέπει να ειπωθεί. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο, για τα από τον Ξυλούρη πρωτοερμηνευμένα τραγούδια (π.χ. «Χίλια Μύρια Κύματα», «Την εικόνα σου (Χρώματα κι αρώματα)»), αλλά για όσα ακούσαμε από εκείνον αυτή τη βραδιά.
Ήρεμος, χαμογελαστός και δείχνοντας να το απολαμβάνει χωρίς κανένα ίχνος άγχους «σήκωσε» όλο του βάρος του χώρου και των μεγάλων προσδοκιών, αποδεικνύοντας ότι η απλότητα είναι αρετή.
Οι ερμηνείες της Ελεωνόρας Ζουγανέλη τρυφερές και στιβαρές μαζί. Ένιωθες σαν να «άγγιζε» τα τραγούδια που της εμπιστεύτηκε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, σαν πολύτιμα έργα τέχνης. Κάποια προσεκτικά, ήρεμα («Πέρα από τη θάλασσα») και άλλα με πάθος («Παραπονεμένα λόγια», «Το καφενείον η Ελλάς»), αλλά σίγουρα με μεγάλη αγάπη.
Ένιωθε την τιμή του να βρίσκεται εκεί και ανταπέδωσε αξιοποιώντας όλες τις υψηλού επιπέδου φωνητικές δυνατότητες έτσι όπως άρμοζε στην περίσταση.
Θεωρώ ότι το απόλυτο κριτήριο για να μείνει μια συναυλία ανεξίτηλη στη μνήμη είναι πρώτα να καταφέρει με έναν τρόπο να μπει μέσα σου και να σε συν-κινήσει. Κι αυτό συνέβη αυτή τη βραδιά και κορυφώθηκε στη μέση περίπου του δεύτερου μέρους.
Στα «Λόγια και τα χρόνια» κατά τη διάρκεια του οποίου η συγκίνηση ώθησε τον κόσμο να χειροκροτήσει πολλές φορές τον Γιάννη του, στο «Μιλώ για τα παιδιά μου» που τόσο αισθαντικά ερμήνευσε η Ελεωνόρα του και στα «Μαλαματένια Λόγια», όπου οι στίχοι του Μάνου Ελευθερίου ακούστηκαν μαζί από τις δύο φωνές των ερμηνευτών, αλλά και της χορωδίας.
Αυτό που ακούσαμε από το Χορωδιακό Εργαστήρι Σταύρου Μπέρη ήταν εξαιρετικό. Ειδικά στην ερμηνεία του «Ζαβαρα – κάτρα –νέμια», που νομίζω αρχικά όλοι το περιμέναμε από τον Γιάννη Χαρούλη, μας αποζημίωσαν και με το παραπάνω και επιβραβεύτηκαν με χειροκροτήματα βγαλμένα από την καρδιά του κόσμου. Παρόλα αυτά σε κάποια σημεία θα ήθελα να ακούσω πιο λιτές τις εκτελέσεις, όπως για παράδειγμα στα «Μαλαματένια λόγια», για να απολαύσω περισσότερο τις φωνές της Ζουγανέλη και του Χαρούλη.
Η συναυλία έκλεισε (κάπως απότομα, αφού παρά το αποθεωτικό χειροκρότημα δεν έγινε encore) αλλά με ένα αισιόδοξο μήνυμα / δήλωση του συνθέτη για την ομορφιά της ζωής και μας αποκάλυψε τον λόγο αυτή της συναυλίας, μέσα από τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου.
«Άξιζε να υπάρξουμε για να συναντηθούμε.»
Ένα ακόμα αισιόδοξο μήνυμα όμως είναι, η απόδειξη -για ακόμα μία φορά -ότι υπάρχουν άξιοι ερμηνευτές, εκπρόσωποι της νέας γενιάς, που μπορούν να στηρίξουν τις μεγάλες δημιουργίες της προηγούμενης και να πάρουν την «ευθύνη» να «συνοδεύσουν» τα μεγάλα αυτά τραγούδια στη συνέχεια του ταξιδιού τους.
