Συνέντευξη με την Ανδρονίκη Μαραθάκη: "Aς δούμε την απώλεια πιο θετικά, με έναν λίγο πιο ματζόρε τρόπο…"

Συνέντευξη με την Ανδρονίκη Μαραθάκη

Ας δούμε την απώλεια με πιο ματζόρε τρόπο

 

Η «Κυριακή» είναι αναμφίβολα μια ιδιότυπη παράσταση. Μοιάζει να εντοπίζει σημαντικές έννοιες που αντιμετωπίζονται ίσως ως δεδομένες από τον κάτοικο της πόλης και τις τοποθετεί στο στόχαστρο του διαρκούς αναστοχασμού και ανασυγκρότησης. Με άλλα λόγια, η σημασία ιδιωτικού versus δημόσιου χώρου, απόστασης versus επαφής, της χωρικής έκτασης, της ασφυξίας, της ακινησίας, η σημασία του συγχρωτισμού, της μοναξιάς, του πένθους και του παιχνιδιού, μοιάζει να αναδιαπραγματεύεται με ένα διαρκές ερωτηματικό. Αυτό το σχεδόν φιλοσοφικό ερωτηματικό προσπαθεί να αναπλάσει η Ομάδα Κόκκου Ροιής μέσω του χορού και της μουσικής, κρατώντας το σχήμα του αέναα και κριτικά ανοικτό. Η Ανδρονίκη Μαραθάκη ως κύριος συντελεστής της παράστασης, μιλάει στο musicity για την δική της «Κυριακή».

M.C. Υπήρξε κάποιος θεμέλιος τρόπος και χρόνος που σε βοήθησε να οραματιστείς την παράσταση;

A.M. Στον χορό εγώ πάντα ξεκινάω από καθαρά κινητικές οδηγίες για να βρω το πυρηνικό ερέθισμα που θα φτιάξει τη δυναμική του έργου. Η επιλογή αυτού του ερεθίσματος είναι κάτι κοινό και ταυτόχρονα προσωπικό. Στην Κυριακή ας πούμε, οι δυναμικές που φτιάχνονται από ένα πίσω-μπρος, σε αυτό το ανάμεσα, ήταν σημαντική αρχή. Ερμηνεύοντας πια, κάθε φορά που αρχίζει να διαμορφώνεται μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα του χαρακτήρα, επιστρέφω πάντα στη συνθήκη που με κάνει να κινούμαι εκείνη τη στιγμή. Με το που κτίζεται ένας χαρακτήρας, τον σπάω.

M.C. «Κυριακή». Αμφίσημος τίτλος. Εμπεριέχει το νόημα αφ' ενός μιας συγκεκριμένης χρονικότητας, αφ' ετέρου του ιδιαίτερου χαρακτήρα της Κυριακούλας. Τι νοηματοδοτεί για' σένα αυτός ο τίτλος;

A.M. Την Κυριακή. Αυτός ο χαρακτήρας μου θυμίζει την ημέρα. Χουζουρεύει, δεν εκκινείται. Δυσκολεύεται που θα έρθει η Δευτέρα. Η Κυριακή έχει ένα ανάμεσα, είναι αργία και ταυτόχρονα βιώνεται ως το όριο της επόμενης λούπας. Αυτό γεμίζει τον άνθρωπο με μια τρομερή ψυχολογική κατάπτωση, έτσι όπως έχουμε ορίσει τη δουλειά σήμερα. Αν καταφέρει να ξεπεράσει τη θλίψη της Δευτέρας και τη βιώσει ως μέρα κενή, η κατάληξη είναι δυνητικά δημιουργική. Αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο για την Κυριακούλα.

M.C. Ο χαρακτήρας της Κυριακούλας ποιος είναι; Είμαστε εμείς; Ο μέσος αστός που βιώνει το «σοκ» του χάους μέσα στον βιομηχανικό (βιομηχανοποιημένο μάλλον) χώρο της πόλης; Ή δηλώνει κάποια πιο ιδιαίτερη προσωπικότητα;

A.M. Είναι και ο άλλος, είμαι και εγώ, όλοι λίγο πολύ φέρουμε στοιχεία της Κυριακής. Ο άνθρωπος τελικά που σπαταλάει τον χρόνο του άσκοπα κατά κάποιο τρόπο.

M.C. Άρα για' σένα ποιος είναι αυτός που σπαταλάει άσκοπα τον χρόνο του;

A.M. Αυτός που δεν διερωτάται μάλλον. Η Κυριακή βιώνει αυτό που συμβαίνει ολόγυρα, την κατάρρευση της Ευρώπης, αλλά δεν αντιδρά. Είναι εγκλωβισμένη σε δεσμούς. Επειδή έμαθε από μικρή να κοιμάται δίπλα στους γονείς της, να της φτιάχνει φαγητό ή να της βάζει πλυντήριο η μαμά. Επειδή, λόγω της κρίσης, επέστρεψε στο σπίτι της. Αλλά ενώ δεν έχει χρήματα θα πάει στο κομμωτήριο ή θα κάνει έναν τεράστιο γάμο. Όταν όμως έχει φτάσει στο σημείο να έχει πρακτικά οικονομικά προβλήματα, δεν οφείλει να επαναπροσδιορίσει τις επιθυμίες της; Αν δεν επιστρέφουμε άλλωστε στην πρακτικότητα των πραγμάτων για να δούμε τι θεωρούμε ωραίο, όμορφο, άξιο, που θα επιστρέψουμε;

M.C. Πολύπλοκη έννοια η ομορφιά. Για' σένα ποια είναι η ομορφιά στον χορό;

A.M. Η λειτουργικότητα της κίνησης. Το να είναι ειλικρινής ο λόγος που με κινεί, χωρίς φλυαρίες. Για' μένα αν υπάρχει ένα ζητούμενο των ανθρώπων που θέλουν να δημιουργήσουν μέσω της κίνησης, είναι αυτό. Ο Ελύτης στο Μαρία-Νεφέλη είχε πει άλλωστε «προσπάθησε να οδηγήσεις την τεχνική τελειότητα στη φυσική της κατάσταση», δηλαδή να προσπαθείς εκπαιδεύοντας τον εαυτό σου τεχνικά να φτάσεις πιο κοντά στη φύση του, να αφαιρέσεις τα στολίδια, όλα τα περιττά. Εγώ έτσι το ορίζω. Και αυτό θεωρώ όμορφο για αρχή.

M.C. Το ζήτημα των χώρων που επιλέγετε για τις παρουσιάσεις σας είναι αρκετά ενδιαφέρον, σημαντικό και πολυδιάστατο. Είναι χώροι που εντοπίζονται αποσπασματικά στον καθημερινό, δημόσιο χώρο του εκάστοτε αστού. Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από εσένα/εσάς (ως ομάδα) ως μια εμπρόθετη πρόταση απεγκλωβισμού του χορού από το «παρκέ»; Δηλαδή από τα στεγανά του κλειστού θεατρικού χώρου;

A.M. Ναι υπάρχει σαφής υπαινιγμός σε αυτό. Όντας νέοι δημιουργοί ψάχνουμε απαντήσεις σε σχέση με το πώς δομείται σήμερα ο χορός, τι είναι θεάσιμο. Ένας απομονωμένος θεατρικός χώρος έχει λειτουργικά πλεονεκτήματα αν τον σκεφτείς σαν κενό κουτί. Αλλά είναι πια κενό αυτό το κουτί ή περιμένεις να δεις κάτι πολύ συγκεκριμένο; Μήπως τελικά ένας δημόσιος χώρος είναι πιο κενός από έναν ιδιωτικό; Και επειδή χρησιμοποιείται, μήπως είναι και πιο «ωραίος» σαν σκηνικό; Και επιστρέφουμε ξανά στην πρακτικότητά του.

M.C. Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα (ή ιδιαιτερότητες) στους δημόσιους χώρους που επιλέγετε;

A.M. Ήταν όλα παρκινγκ. Τα παρκινγκ μοιάζουν όλα μεταξύ τους, σαν μια υπόγεια φούσκα όπου έχουν αποσιωπηθεί όλα τα υπόλοιπα ερεθίσματα και ακούγονται μόνο κάποια έντονα και δυνατά. Είναι μεν περάσματα, αλλά χαμηλής κυκλοφορίας. Πηγαίνεις, σταθμεύεις, φεύγεις. Έτσι, διατηρείται η ροή του δημόσιου οικείου χώρου παράλληλα και ανεξάρτητα από εμάς. Όπως η Κυριακή, που βρίσκεται ανάμεσα σε ένα πίσω μπρος ενώ όλα γύρω της συνεχίζουν και προχωράνε.

M.C. Ο περαστικός που θα συναντήσει την «Κυριακή» στο PolisPark, επηρεάζεται τυχαία και αναπάντεχα, ηχητικά ή/και οπτικά. Νιώθεις να ισχύει αυτό το γεγονός και via versa;

A.M. Μπορεί ασυνείδητα. Αλλά δικός μας στόχος ως ερμηνευτές είναι να μην δια-δρούμε εσκεμμένα με τα εξωτερικά ερεθίσματα, να διατηρήσουμε τις δυο ροές που συμβαίνουν ταυτόχρονα και να αφήσουμε τον θεατή να διαμορφώσει μόνος του μια διαδρομή ανάμεσά τους. Η Κυριακή άλλωστε είναι κλεισμένη μέσα της, δεν είναι ανοιχτή.

M.C. Προσεγγίζετε την αντιθετική δυαδικότητα επαφή-απόσταση με τρόπο που να μοιάζει πολλές φορές η σωματική επαφή ως να δηλώνει μια αφόρητη επιθυμία απομάκρυνσης και το αντίθετο. Προσωπικά μου θυμίζει τον τρόπο που λειτουργούν πολλές φορές οι ανθρώπινες σχέσεις και δει των μεγαλουπόλεων. Για' σας τι συμβολίζει;

A.M. Η μεγαλύτερη απόσταση φέρει και μεγαλύτερη εγγύτητα λένε, οπότε θα μπορούσε να συμβολίζει και αυτό το πράγμα. Αλλά η αφή, επειδή είναι ταυτόχρονα ενεργητική και παθητική, ακουμπάς κι ακουμπιέσαι, χρησιμοποιείται γιατί βοηθάει τον ερμηνευτή να είναι in situ, στο «εδώ και τώρα». Ξεκινάει σταδιακά ένα παιχνίδι αισθήσεων, σιγά σιγά στο έργο προσπαθείς να πάρεις πια με την όραση μια πληροφορία που λάμβανες στην αρχή μέσω της αφής. Ουσιαστικά οι τρεις άνθρωποι της παράστασης προσπαθούν να θανατώσουν τελικά το ένα στοιχείο για να αφήσουν χώρο να γεννηθεί το επόμενο.

M.C. Η παράσταση διαπραγματεύεται, συμπεριλαμβανομένων άλλων, την έννοια του πένθους, μια σειρά εσωτερικών σταδίων που περνά ο κάτοικος της κοινωνίας μας προσπαθώντας να αποδεχθεί την έννοια του θανάτου. Αυτά τα στάδια πιστεύεις ότι θα μπορούσαν να απεγκλωβιστούν από την εσωτερικότητα του ιδιωτικού χώρου και να εκτονωθούν στον δημόσιο;

A.M. Θάνατος μπορεί να είναι όχι μόνο η απώλεια ενός ανθρώπου, αλλά και ένας χωρισμός, μια λήθη. Για να επέλθει ίασης θα χρειαστεί να περάσεις από αυτά τα πέντε στάδια, με ζητούμενο το τελευταίο, την αποδοχή. Νομίζω ότι όλη η διαδικασία του πένθους είναι μια διαδρομή προσωπική, ίσως το μοίρασμα σε μερικά στάδια να προκαλέσει και σοκ και να σε κάνει να επιστρέψεις στο στάδιο ένα. Εξάλλου μοιράζεσαι συνήθως αφού έχεις συνειδητοποιήσει μερικά πράγματα ή το αντίθετο, το βίωμα με τη συνειδητοποίηση δεν είναι ταυτόχρονες καταστάσεις.

M.C. Έχουμε συναντήσει ξανά την «Κυριακή» σε διαφορετικούς χρόνους και χώρους, εντός και εκτός Αττικής. Νιώθεις ότι είναι μια παράσταση που αναπτύσσεται και εξελίσσεται οργανικά; Δηλαδή όπως το κάθε ανθρώπινο μυαλό και σώμα, έτσι και η Κυριακούλα γεννάται, εξελίσσεται σε κάθε παράσταση, και τέλος πεθαίνει;

A.M. Ναι η Κυριακή είναι μια παράσταση που εξελίσσεται συνεχώς και κάθε φορά που ερμηνεύεται παραμένει ζωντανή. Στην ουσία διαμορφώνεται από τα λάθη μας, από το ότι δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις κινητικές συνθήκες, θέμα που με εξιτάρει πάρα πολύ. Η Κυριακή έτσι όπως είναι τώρα θα πεθάνει. Κάθε βράδυ πεθαίνει, έτσι δεν είναι; Και κάθε επόμενο βράδυ γεννάται. Αλλά ας δούμε την απώλεια πιο θετικά, με έναν λίγο πιο ματζόρε τρόπο. Είναι σαν να αφήνει χώρο. Ούτως ή άλλως η απομάκρυνση ενός κομματιού από τον εαυτό μας χρειάζεται να συμβεί για να δώσει χώρο σε κάτι νέο. Στο κάτω κάτω τι μένει σταθερό;

M.C. Και μετά την Κυριακούλα, τι;

A.M. Αυτό που ετοιμάζεται τώρα είναι η διοργάνωση μιας παράστασης για την εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα, 21 ή 22 Δεκεμβρίου. 20-25 χορευτές και 10 περίπου μουσικοί, θα χωριστούν σε τρεις ομάδες και θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τρεις ζωντανές παραστάσεις, βασισμένες σε μια αυτοσχεδιαστική δομή. Σκοπός είναι να κοπούν κάποια κουπόνια, της τάξεως των 4 και 5€, και τα έσοδα να διατεθούν στους πρόσφυγες. Διερευνάται ακόμα η ομάδα στην οποία θα πάνε, εξαρτάται από το ποιο σημείο εισόδου-εξόδου της χώρας θα έχει τότε ανάγκη. Το ζητούμενο είναι να καταφέρουν 7 άνθρωποι για μια ώρα να απολέσουν το ναρκισσιστικό τους στοιχείο στην υπηρεσία της ομάδας. Να προσπαθήσουμε μαζί, ερμηνευτές και κοινό, να κάνουμε από μακριά ό,τι μπορούμε γιατί η κατάσταση είναι συγκλονιστική και έρχεται μεγάλος χειμώνας. Μακάρι να πάει καλά.

Το ελπίζω. Καλή επιτυχία!

H Ανδρονίκη Μαραθάκη, συμμετέχει στην χορευτική παράσταση "Κυριακή", που παρουσιάζεται στον χώρο στάθμευσης οχημάτων Polis Park στο μετρό του Ευαγγελισμού. Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε... εδώ