Εγώ, μια δούλα & Ιφιγένεια / Βορά, δύο μονόλογοι σε μία παράσταση | Μικρή Επίδαυρος 2024

Εγώ, μια δούλα & Ιφιγένεια / Βορά
δύο μονόλογοι σε μία παράσταση
Στη Μικρή Επίδαυρο

5 & 6 Ιουλίου 2024

ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

Εγώ, μια δούλα του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη

Εμπνευσμένο από την Εκάβη του Ευριπίδη

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ιφιγένεια / Βορά της Βίβιαν Στεργίου

Εμπνευσμένο από την Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη

Στο πλαίσιο του επιτυχημένου Κύκλου Contemporary Ancients, το Φεστιβάλ αναθέτει φέτος τη συγγραφή δύο θεατρικών μονολόγων εμπνευσμένων από τραγωδίες του Ευριπίδη στον Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη και τη Βίβιαν Στεργίου. Διακεκριμένοι τόσο στον χώρο του θεάτρου όσο και της πεζογραφίας, δίνουν έργα ευφρόσυνα και σκωπτικά, που συνομιλούν δημιουργικά με τις μεγάλες παραγωγές του Φεστιβάλ στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου (Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Not Hecuba) ανατρέποντας με χάρη και χιούμορ την οπτική των τραγικών ηρωίδων. Τη σκηνοθεσία των μονολόγων στη σπονδυλωτή αυτή παράσταση έχουν αναλάβει ο Νίκος Χατζόπουλος και η Αικατερίνη Παπαγεωργίου. Ερμηνεύουν η Φιλαρέτη Κομνηνού (Εγώ, η δούλα) και η Ελίζα Σκολίδη (Ιφιγένεια / Βορά).

Εγώ, μια δούλα του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη

Αγαπημένος συγγραφέας της σύγχρονης ελληνικής σκηνής με σημαντικά θεατρικά έργα στο ενεργητικό του (Μεταμφίεση, Λάσπη, Λα πουπέ, Αέρας, Στην οθόνη φως, Τον άυλο εσένα, Κέικ, Πεταλούδα σε πηγάδι, Στον παράδεισο), βραβευμένος μόλις με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας 2023, ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης γράφει με αφορμή την Εκάβη έναν κωμικό μονόλογο με πρωταγωνίστρια όχι την ίδια τη βασίλισσα της Τροίας, αλλά μια έμπιστη δούλα της. Η ανώνυμη αυτή Τρωαδίτισσα έχει σταθεί μάρτυρας όλων των συμφορών τόσο της ίδιας της Εκάβης όσο και της πατρίδας της, που τώρα πια, μετά τον πόλεμο, είναι σκέτες στάχτες.

Ένα κείμενο διασκεδαστικό και ευφρόσυνο που απομυθοποιεί το απόλυτο σύμβολο θρήνου και απόγνωσης, την Εκάβη, μέσα από τη ματιά ενός προσώπου το οποίο την έζησε από κοντά και αντιλήφθηκε πράγματα που δεν αποτυπώθηκαν ποτέ στα έργα των μεγάλων ποιητών. Η κοινή ανθρώπινη ματιά, το μικρό ανθρώπινο μέτρο, απέναντι στον μεγάλο μύθο. Η πορεία της τραγικής Εκάβης μέσα από ένα λοξό, απρόσμενο κοίταγμα.

Ιφιγένεια / Βορά της Βίβιαν Στεργίου

Συγγραφέας των συλλογών διηγημάτων Μπλε υγρό (Βραβείο Μένης Κουμανταρέας) και Δέρμα που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις και έχουν διασκευαστεί θεατρικά για την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (Καύσωνας, 2024), η Βίβιαν Στεργίου εμπνέεται από την Ιφιγένεια του Ευριπίδη.

Συγγραφικό σημείωμα

«Η Ιφιγένεια κάνει βόλτα στην Επίδαυρο, στέλνει ηχητικά στη μαμά της, διαλογίζεται στην παραλία. Προσέχει την επιδερμίδα της, πηγαίνει στον βωμό της. Προτού την καταπιεί ο βωμός, μας λέει τον χρησμό της. Μία γυναικοκτόνος παράθεση εντολών.

Η αγάπη πονάει, αν θες να σ’ αγαπούν θα το υποστείς.

Η Ιφιγένεια συναινεί, αλλά πριν φύγει, κάνει ξέσπασμα. Όλο ησυχία ησυχία και ν’ ακούει τον χρησμό να της παίρνει το κεφάλι. Καιρός να πει κι αυτή κάτι, να τα πει. Κι όσο μιλάει, ο χρησμός κυλάει παντού γύρω της ακατάσχετος, φωνή, ενοχλητική και οικεία, θανατηφόρο δηλητήριο. Κι άλλες θα μπουν στο σκάμμα, μα τι να κάνεις;

Ο μονόλογος εμπνέεται από την Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη. Εστιάζει στη στιγμή πριν τη θυσία της Ιφιγένειας όταν αυτή αποδέχεται τη μοίρα της. Αφού το θέλει η Ελλάδα και το κορίτσι εμποδίζει, ας κοπεί σαν ζώο να αποπλεύσουν τα καράβια. Δεν πειράζει να πεθάνω, όμως πρώτα θ’ ακουστώ, λέει, φτύνοντας τις λέξεις – μοναδικό της όπλο. Κι όσο μονολογεί υπάρχει εδώ και τώρα. Μόλις πάψει πεθαίνει από χίλιες μεριές, σ’ όλα τα μέρη. Παντού και πάντα θριαμβεύει ο χρησμός. Η θυσία της είναι κωμική, ελάχιστα τραγική. Σκάβει τον λάκκο της και μπαίνει μέσα. Θυσία για το τίποτα. Κρέας για φάγωμα».

Σκηνοθετικό σημείωμα

Η Ιφιγένεια επισκέπτεται την Επίδαυρο για να «σπάσει τη σιωπή» της, προκειμένου να καταφέρει να αποδεσμευτεί απ’ όλους τους χρησμούς· τις άκαμπτες προτροπές, τις κοινωνικές προσταγές, τις βιωμένες προσβολές, τα παραβιασμένα σώματα, τους παγιωμένους φόβους, τα στερεότυπα και τις ηθικές επιβολές, που βασανίζουν διαχρονικά τις θηλυκότητες αυτού του κόσμου. Σ΄ ένα σύστημα καταπιέσεων, που δημιουργεί αναγκαστικά ανθρώπους-αντικείμενα, αναζητά τον τρόπο να διαχειριστεί ένα προσωπικό και συλλογικό τραύμα. Αφήνει πίσω της το στάδιο της οργής και διεκδικεί το δικαίωμά της στο πένθος. Πενθεί για όλες εκείνες τις στιγμές που φοβήθηκε, που στερήθηκε, που υποτιμήθηκε, που σώπασε, που ντράπηκε ή απλώς σάστισε, που αναρωτήθηκε αν δεν ήταν μόνη της τι άλλο θα μπορούσε να είχε συμβεί. Θέλει να ξεριζώσει από μέσα της το βίωμα και να ξεπλύνει από πάνω της το στίγμα του, να απενοχοποιήσει τον θυμό και τον πόνο που νιώθει, γιατί δεν είναι ένδειξη αδυναμίας. Τελικά πόσες ακόμα Ιφιγένειες θα θυσιαστούν στον βωμό της ματαιοδοξίας; Πώς θα αρχίσουν να ονειρεύονται άφοβα κι ανερυθρίαστα; Πώς θα πιστέψουνε βαθιά μέσα τους ότι η αγάπη δεν πονάει, δεν τραμπουκίζει, δεν εκφοβίζει και δεν υποτιμάει; Πώς θα αποσυνδεθεί επιτέλους το αίσθημα του φόβου και της ενοχής από τη θηλυκή τους υπόσταση;