Βρισκόμαστε στα αποδυτήρια ενός κολυμβητηρίου με πλήρη εποπτεία, όχι από κάποιου είδους μεγάλο αδελφό, αλλά από σένα κι από μένα. Ό,τι κι αν συμβεί το μαθαίνουμε κατευθείαν, από όποια οπτική γωνία κι αν το βλέπουμε. Ο τρόπος με τον οποίο θα το ερμηνεύσουμε όμως δεν έχει να κάνει με το πού καθόμαστε, αλλά με το ποιοι είμαστε.
Έτσι λοιπόν, η «Η Αρχή του Αρχιμήδη» όπως ανεβαίνει και φέτος στο θέατρο Skrow μας προτείνει να παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα το γύρω μας, αλλά μάλλον κάπως περισσότερο το μέσα μας.
Η ιστορία του συγγραφέα Ζουζέπ Μαρία Μιρό, με μια δομή παρμένη σαν από αμερικάνικη ταινία που συνοψίζεται χωρίς ίχνος φλυαρίας στην περιγραφή του έργου, πραγματεύεται σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα (αν όχι και τον στοχασμό του “τι σημαίνει γεγονός”).
Ένα – τη γρήγορη, εύκολη μα προπαντός αυθαίρετη και αναπόδεικτη αυτοδικία και τις προεκτάσεις της.
Δυο – την ισοπέδωση κάθε είδους κριτικής σκέψης, της όποιας ανθρωπιάς και εμπιστοσύνης, όταν τίθεται δυνητικό θέμα ασφάλειας εδώ, σε εμένα, απλά επειδή συνέβη κάπου, σε κάποιον.
Τρια – το πόσο πιο επιρρεπής γίνεται η στοχοποίηση όταν συζητείται ίχνος ομοφυλοφιλίας.
Τέσσερα – τον ρόλο των social media αλλά και την ηθική της διαχείρισής τους. Πέντε – τελευταίο μα σημαντικότερο – την ευπαθή, μιμητική και εύπλαστη παιδική συμπεριφορά, άρα την ευθύνη (δικαίωμα και υποχρέωση του κηδεμόνα τουλάχιστον) για μεταλαμπάδευση παιδείας και αξιοπρέπειας αντί μικρότητας, ιδιαίτερα σε καταστάσεις οριακές.
Η αλήθεια είναι ότι μερικοί από τους προβληματισμούς αυτούς έχουν συναντηθεί αρκετά στη θεατρική (και όχι μόνο) σκηνή. Ενδιαφέρον ωστόσο εδώ αποτελεί η προσωπική άποψη που θέλει τη σταδιακή εξέλιξη της δραματουργίας να θέτει την εκάστοτε συμπεριφορά ως λογικό επακόλουθο της προηγούμενης – ακόμα κι αν η προηγούμενη δεν έχει καν φτάσει (!).
Η αφηγηματική επιλογή υποστηρίζει εξαιρετικά αυτό το δελεαστικό παράλογο, καθώς δεν εξελίσσεται με την συμβατική γραμμικότητα του χρόνου, αλλά σε χρονικά «καρέ», των οποίων η σειρά έχει σε καίρια σημεία μπερδευτεί.
Παρά την ευφάνταστη δομή, το έργο θα μπορούσε ίσως να στηρίξει μια παράσταση απλά τυπική χωρίς τη σκηνοθετική ευστροφία του Βασίλη Μαυρογεωργίου. Μοιάζει όχι απλά να ενστερνίζεται το κείμενο, αλλά να συνεργάζεται με αυτό για να το αποδώσει με εύστοχα σκηνοθετικά τεχνάσματα – χωρίς περεταίρω περιγραφές που θα μπορούσαν να προϊδεάσουν ένα κάποιο στιγμιαίο «σκάλωμα» του εγκεφάλου. Διατηρεί με συνέπεια και χωρίς λογοκρισία τον ρεαλισμό του κειμένου στον λόγο και στην κίνηση, καθώς και στην διαχείριση του σκηνικού χώρου που υπογράφει η Θάλεια Μέλισσα.
Φυσικά αυτή η σύλληψη δεν θα ήταν παρά μια καλή ιδέα χωρίς τη συγκεκριμένη διανομή. Ο Μιχάλης Συριόπουλος, με μια αυθεντική φυσικότητα (σαν να μιλάει όντως μέσα στην ιδιωτικότητα των αποδυτηρίων), μα ακροβατώντας διαρκώς στα συναισθηματικά του όρια, στέκεται στη σκηνή με όλα τα εύσημα και αντάξιος της βράβευσής του. Η Μαρία Φιλίνη ισορροπεί επιτυχώς κάπου στο μεταξύ μιας τυπικής επαγγελματία και μιας ευάλωτης, πληγωμένης γυναίκας.
Ο Άγγελος Μπούρας μοιάζει να κρατάει πιστά έναν ρόλο δευτερεύοντα σχετικά αλλά αρκετά σημαντικό, καθώς όλα τα πιστεύω, όλες οι σκέψεις και οι εμπειρίες των ηρώων, γενικά όλη σχεδόν η πλοκή ξετυλίγεται μέσω του διαλόγου με αυτόν. Ο Σεραφείμ Ράδης, αν και εμφανίζεται ελάχιστα, κρατάει έναν ρόλο κλειδί που ίσως να μην ταιριάζει ιδιαίτερα στην ευγένεια την σκηνικής του παρουσίας.
Είναι αυτός που ρίχνει τη βόμβα της απαίδευτης αυτοδικίας από την οποία ξεκινάνε όλα.
Τόσο όλοι μαζί λοιπόν όσο και ο καθένας ξεχωριστά διαχειρίζονται δυναμικά μια αρκετά απαιτητική σκηνοθετική οδηγία. Καταφέρνουν έτσι να βάλουν τον θεατή στη συνθήκη να ξεχάσει ότι πρόκειται για ερμηνεία και να μεταφερθεί ανεξαρτήτως οπτικής στην περιγραφόμενη στιγμή και στη συγκεκριμένη ψυχοσύνθεση, για να αποφασίσει εν τέλει αν θέλει να πάρει θέση.
Ίσως αυτή η τελευταία να είναι η μόνη συνθήκη που χρειάζεται για να χαρακτηρίσει μια παράσταση ως πετυχημένη και δεν μπορεί παρά να αποτελεί κατάκτηση συλλογική.
Πληροφορίες:
«Η αρχή του Αρχιμίδη»
στο Θέατρο Skrow
Από 3 Οκτωβρίου 2019 έως 22 Φεβρουαρίου 2020
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21.00 & Κυριακή στις 18.00
