«Underground» ή αλλιώς κάτω από τη γη. Με αυτό τον δισυπόστατο τίτλο, ο Εμίρ Κοστουρίτσα πήρε τον Χρυσό Φοίνικα το 1995 για την ταινία του, βασισμένη στο πρωτότυπο θεατρικό έργο «Άνοιξη τον Ιανουάριο» και στo μυθιστόρημα «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια χώρα» του Ντουσάν Κοβάσεβιτς. Μια ταινία που με την ιδιότυπη και ιδιοφυή ματιά του Κοστουρίτσα, παρουσίασε την περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Σερβία με τον πιο αλληγορικό τρόπο.
29 χρόνια πέρασαν από τότε και ο Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, Σέρβος σκηνοθέτης ιδιαίτερα αγαπητός στη χώρα μας, διασκευάζει για το θέατρο Ακροπόλ την εμβληματική ταινία διατηρώντας τις ατμόσφαιρες, το χιούμορ, την ιστορική πια μουσική του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, αλλά αναζητεί τον πυρήνα της αλληγορίας, που ξεφεύγει από μια πολιτική ανάλυση και γυρνά συνεχώς γύρω από την περίεργη και απρόβλεπτη ανθρώπινη φύση.
Οι δύο φίλοι της ιστορίας, ο Μπλάκι και ο Μάρκο περνούν μαζί τις ημέρες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στο Βελιγράδι, έχοντας συντροφιά τους τη σύζυγο του Μπλάκι, Νατάλια. Ο Μάρκο εγκλωβίζει τον Μπλάκι σε ένα καταφύγιο για να γλιτώσει την επέλαση των Γερμανών, μόνο που ξεχνά να του πει πως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε. Έτσι ξεκινά μια καταβύθιση στη σκοτεινή ανθρώπινη ύπαρξη με όπλα το σκοτεινό χιούμορ, τον σουρεαλισμό, το παράλογο και κυρίως το ερώτημα: «Τι είναι τελικά αυτοί οι άνθρωποι;».
Ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος ξεκινά να αφηγείται την ιστορία των δύο φίλων, ως κομπέρ ενός αλλόκοτου καμπαρέ και στη σκηνή του Ακροπόλ η μία ευχάριστη έκπληξη διαδέχεται την άλλη. Πρώτη έκπληξη η ζωντανή μουσική του Μπρέγκοβιτς που διαχέεται από τους μουσικούς των χάλκινων οργάνων, που βρίσκονται τέλεια ενσωματωμένοι στην παράσταση.
Δεύτερη έκπληξη τα εντυπωσιακά, αλλά και ουσιαστικά σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, που δημιουργούν ατμόσφαιρες και χώρους.
Τρίτη έκπληξη, οι δεμένες και ομοιογενείς ερμηνείες των τριών πρωταγωνιστών (Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Γιάννης Τσορτέκης και Αλεξάνδρα Αϊδίνη), που δίνουν με τα λόγια τους τον ρυθμό στην παράσταση.
Τελευταία και πιο σημαντική έκπληξη, η εμπνευσμένη, συγκεκριμένη και καθόλου δήθεν σκηνοθεσία του Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς. Σε ένα δύσκολο έργο που θα μπορούσε στη σκηνή να είναι ανιαρό και μη εύκολα κατανοητό, έδωσε όλη του τη σκηνοθετική μαεστρία και σκιαγράφησε σκηνή – σκηνή τα περιβάλλοντα της ταινίας, μεταφέροντας μας αρχικά στη Σερβία του ’40 και στη συνέχεια σε ένα σουρεαλιστικό διάστημα ανθρώπων τυφλωμένων από πάθη και εξουσία.
Η μεγάλη επιτυχία της διασκευής (Προσαρμογή κειμένου στα ελληνικά – Διερμηνεία: Ισμήνη Ραντούλοβιτς & Δραματουργική Συνεργασία – Επιμέλεια κειμένων: Γιώργος Μακρής) είναι ότι ξεφεύγει από το αυστηρά πολιτικό πλαίσιο, που θα μπορούσε να διατηρήσει και με αφορμή τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο δημιουργεί ένα ανθρώπινο περιβάλλον, όπου τα άτομα χρειάστηκε να ανακαλύψουν έναν πόλεμο για να επιβιώσουν.
Με ρεαλισμό, μέσα στην παραμυθιάρικη ατμόσφαιρα και χωρίς την πρόφαση της θείας δίκης το «Underground» ταρακουνάει τον θεατή και τον καλεί να δει τον εαυτό του στις πιο ακραίες συνθήκες.
Ειδική μνεία αξίζει η κινησιολογία της Αμάλια Μπένετ, τα video art του Κάρολου Πορφύρη, που χρησιμοποιήθηκαν βοηθητικά στη σκηνογραφία και η ερμηνεία του Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς, που με 2 ατάκες στο τέλος της παράστασης κατάφερε να συνοψίσει υποκριτικά όλο το νόημα του έργου.
Η πρωτότυπη μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου, λειτούργησε σίγουρα βοηθητικά στον σκηνοθέτη, αλλά αδικείται λόγω των εμβληματικών μουσικών του Μπέγκοβιτς και του τρόπου που αποτυπώνονται σκηνικά.
Το «Underground» είναι μία από τις παραστάσεις της χρονιάς, λόγω της ιδιοφυούς μετεγγραφής της ταινίας του Κοστουρίτσα και το κατόρθωμα ενός πολυπληθούς θιάσου σε ένα τεράστιο θέατρο, να μοιάζει με δεμένη θεατρική ομάδα με σκοπό και λόγο ύπαρξης.
Info:
Η παράσταη
“Undergound”
των Εμίρ Κουστουρίτσα και Ντούσαν Κοβάσεβιτς
σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς
Παίζεται Τετάρτη έως Κυριακή στο Θέατρο Ακροπόλ
