Κάπου στην γωνία Ακαδημίας και Ιπποκράτους, μέσα σε μια αστική στοά, μας επανασυστήνεται το ανακαινισμένο ιστορικό θέατρο Ακάδημος, με το όνομα Νέος Ακάδημος πια. Σήμερα φιλοξενεί μια ανόθευτη αγάπη που γνώρισε η δεκαετία του ’70 μέσα από την ομώνυμη ταινία, που έγινε μυθιστόρημα, που έγινε θεατρική παράσταση μα σε όλες του τις μεταβολές ακούει σε δυο ονόματα.
Χάρολντ και Μοντ, Μοντ και Χάρολντ. Αυτός τρελούλης, αυτή ακόμα περισσότερο. Εκείνη ογδοντάχρονη, εκείνος πιτσιρίκι. Εκείνη γεμάτη όρεξη για ζωή, εκείνος γεμάτος φαντασία για τον θάνατό του. Γνωρίζονται, συνομιλούν, εμπνέονται και αγαπιούνται. Απλά. Αυτή η απλότητα της άχρονης αγάπης όμως μεταμορφώνεται σε μια υφή μάλλον ανοίκεια όταν παίρνει υπόσταση κοινωνική, καθώς δεν ακολουθεί τις νόρμες της γνωστής κανονικότητας, κάνοντάς την δύσκολη για έναν τρίτο να την αναγνωρίσει, συνεπώς να τη διαχειριστεί και να την αποδεχθεί.
Σίγουρα πρόκειται για ένα έργο που αγκαλιάζει με χιούμορ και συμπάθεια αρχέγονες πανανθρώπινες πτυχές όπως την ανάγκη για αγάπη, την μοναξιά και απομόνωση που προκαλεί η έλλειψη επικοινωνίας, αλλά περισσότερο την αδυναμία μας να αποδεχθούμε το έτερο, αυτό το «μη-κανονικό». Οι συντελεστές της παράστασης φαίνεται να αναγνώρισαν τις πτυχές αυτές και να τις απέδωσαν εύστοχα επί σκηνής.
Ωστόσο το αποτέλεσμα μοιάζει κάπως μπερδεμένο, χωρίς ξεκάθαρη ταυτότητα. Είναι κατά προσωπική άποψη κάπου στο μεταξύ μιας παιδικής παράστασης (ενώ η θεματική αφορά σίγουρα και ενήλικες), ή μιας παλαιάς κοπής αισθητικής. Η παρατήρηση αυτή ξεκινά από τη σκηνοθεσία στο σύνολό της, τις ερμηνευτικές οδηγίες και τα σκηνοθετικά «τρικς» που, εφόσον δεν απευθύνονται στον εξαιρετικό κατά τ’ άλλα παιδικό νου, μοιάζουν πλέον τόσο εύπεπτα και αναμενόμενα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν σχεδόν ως «επιθεωρητικής» φύσεως.
Η σκηνή, από την σκηνογραφία μέχρι τα κοστούμια, αναβλύζει χρώματα που ίσως στόχο έχουν να ενισχύσουν οπτικά την αθωότητα της σχέσης, αλλά κατά προσωπική άποψη αποτελεί αστοχία. Όχι μόνο για πρακτικούς λόγους, αφού ο αρμονικός συνδυασμός χρωμάτων χρίζει αρκετής μελέτης με σύγχρονα κριτήρια για να αποδώσει ένα αποτέλεσμα αισθητικό. Αλλά περισσότερο επειδή η περιγραφόμενη σχέση είναι τόσο δυνατή που δεν χρειάζεται ενίσχυση, πόσο μάλλον σε τέτοια υπερβολή που να ανταγωνίζεται τους «χρωματισμούς» του κειμένου.
Όλη αυτή η σκηνική φόρμα φυσικά έρχεται σε έντονη αντιπαράθεση με την γνώριμη, ιδιότυπη, ατμοσφαιρική και σύγχρονη μουσική του Μιχάλη Δέλτα.
Οι ερμηνευτές προφανώς είναι δύσκολο να ξεφύγουν από αυτή τη δομή, εκτός από σημαντικές εκλάμψεις πηγαίου χιούμορ. Ντυμένοι σαν σε ρόλο καρικατούρα, μιλούν στο μεγαλύτερο μέρος με στόμφο, έμφαση και δύναμη σε υπερβολικό μάλλον βαθμό, με χειρονομίες πολλές φορές να ενισχύουν ακόμα περισσότερο το λέγειν και με βλέμμα να αφορά περισσότερο ίσως στον θεατή παρά στον συνομιλητή. Φυσικά το σχόλιο αυτό αφορά στο σύνολο των ερμηνευτών, ως ένα ενιαίο αποτέλεσμα.
Αν μου επιτρέπεται η διάκριση, αφορά λιγότερο στον Θανάση Τσαλταμπάση που περνάει με καθαρότητα και συνέπεια τον ιδιόμορφο χαρακτήρα του νεαρού Χάρολντ, και καθόλου στην Τάνια Τσανακλίδου, η οποία δικαίως «κλέβει την παράσταση»! Με μια απίστευτη ενέργεια, ακόμα πιο δυναμική από αυτή που έχουμε συνηθίσει στις γνώριμες εμφανίσεις της, αυτός ο άνθρωπος – περφόρμερ ερμηνεύει ψυχή τε και σώματι τον χαρακτήρα με φυσική παιδικότητα και τσαχπινιά, χωρίς στόμφο και υπερβολή. Ακριβώς όπως αρμόζει στην ουσία του ερμηνευτή και του έργου.
Συνοπτικά θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει με χιούμορ και συμπάθεια την θεατρική αυτή εμπειρία στο σύνολό της, περισσότερο επειδή μας επέστρεψε στην αυθεντικότητα του νου. Κάπου εκεί που απλά χαμογελούσαμε, πριν αρχίσουμε να ταυτίζουμε το κοινωνικά αποδεκτό με το δίκαιο, την ηθικολογία με την ηθική.
Ίσως η ανάκληση της εμπειρίας να συγκρατούσε περισσότερο αυτό, παρά την κούραση της ερμηνευτικής υπερβολής αν η διάρκεια της παράστασης ήταν κάπως μικρότερη από 2,5 περίπου ώρες. Ίσως επειδή η ουσία της αυθεντικότητας δεν βρίσκεται στην υπερβολή, ούτε στη διάρκεια αλλά κάπου αλλού.
Πληροφορίες:
«Χάρολντ και Μοντ» του Κόλιν Χίγκινς
σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη στο Θέατρο Ακάδημος
Από Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2019
Τετάρτη 18:15,
Πέμπτη 20:00,
Παρασκευή 21:00,
Σάββατο 21:00,
Κυριακή: 20:30
