Ο Κώστας Λειβαδάς, δεν επαναπαύεται. Κάθε νέο του βήμα είναι φρέσκο, μελετημένο και αναγκαίο. Είτε μιλάμε για live εμφανίσεις, είτε για νέα τραγούδια. Η φετινή του σύμπραξη στην Σφίγγα με τον Πάνο Κατσιμίχα και τον Δημήτρη Καρρά είναι από αυτές που μας τράβηξαν το ενδιαφέρον. Και όχι άδικα. Αν και οι δυο τους, όπως μας θα μας πει ο Κώστας Λειβαδάς, έχουν ξαναβρεθεί μουσικά, αυτή τους η συνύπαρξη φέρει κάτι το φρέσκο. Για την ανάγκη του ξαφνιάσματος της ουσίας, την αλήθεια της συγκίνησης, τις τόσες του συνεργασίες, αλλά και τα επόμενα όνειρά του, μίλησε στο musicity.gr ο Κώστας Λειβάδας.
Συναντιέστε επί σκηνής στην Σφίγγα με τον Πάνο Κατσιμίχα και τον Δημήτρη Καρρά. Πώς προέκυψε αυτή η σύμπραξη;
Ο Πάνος είχε μια ιδέα στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς και μας την παρουσίασε ολοκληρωμένα από την αρχή ως το τέλος, έχοντας ήδη διαλέξει και τον κορμό των τραγουδιών. Δουλεύει πάντα πολύ ολοκληρωμένα και με υπέρτατο κριτήριο, να έχει αληθινά κάτι να πει. Φυσικά για μένα ήταν κάτι παραπάνω απο ευχάριστη έκπληξη, μιας και πριν από όλα τα άλλα οι αδερφοί Κατσιμίχα υπήρξαν για μένα ήρωες και το έργο τους ιδιαίτερα επιδραστικό στη ζωή και στα τραγούδια μου.
Από την άλλη ο Δημήτρης Καρράς συνεργάστηκε και πέρυσι με τον Πάνο, σε παραγωγές αλλά επιπλέον, είχε την τιμή και τη χαρά, όπως και εγώ, ο Πάνος να τραγουδήσει στο παρελθόν τραγούδια του. Έτσι, αυτή η συνεργασία προέκυψε τώρα, αλλά θέλω να πιστεύω ότι θα μπορούσε να έχει συμβεί και νωρίτερα. Τώρα πάντως μοιάζει η ιδανική στιγμή και είμαστε όλοι χαρούμενοι που θα γίνει στην τόσο φιλόξενη σκηνή της Σφίγγας.
Οι περσινές σας εμφανίσεις στην Σφίγγα είχαν εσάς ως κεντρικό δημιουργό και καλεσμένους, όπως ο Ρένος Χαραλαμπίδης ή η Ρίτα Αντωνοπούλου. Φέτος είστε εσείς καλεσμένος του Πάνου Κατσιμίχα. Θέλατε να ερμηνεύσετε τραγούδια ενός άλλου δημιουργού;
Ναι πράγματι τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκα αρκετές φορές στη Σφίγγα με διαφορετικούς καλεσμένους. Από την Ανδριάννα Μπάμπαλη, ως την παρουσίαση του περσινού cd με τους Υπνοβάτες, την Μαριάννα Πολυχρονίδη και την Ελένη Τσαλιγοπούλου. Όμως εδώ γίνεται κάτι τελείως διαφορετικό. Χτίστηκε μια παράσταση με αρχή, μέση και τέλος, βασισμένη στην ιδέα του Πάνου να συναντηθούν τρεις διαδοχικές γενιές τραγουδοποιών. Τρεις καλλιτέχνες που σχεδόν πάντα υπογράφουν τη μουσική και τους στίχους των τραγουδιών τους αλλά και τραγουδούν τα τραγούδια τους, συνομιλώντας έτσι μεταξύ τους, με τις εποχές τους, αλλά και με την σημερινή εποχή που η δημιουργική φωτιά έχει χίλιες αφορμές και σπίθες για να ανάψει.
Μαζί μας θα είναι και η εξαιρετική μουσικός και τραγουδίστρια Νατάσσα Καμπαστάνα, που αναλαμβάνει τις ερμηνείες των γυναικείων τραγουδιών μας, που έχει αγαπήσει ο κόσμος. Η Νατάσσα ξεχωρίζει με την αθόρυβη ευαισθησία της.
Υπάρχει λοιπόν μια ομάδα και μια αγάπη στην έννοια της συνεργασίας. Όλοι γνωριζόμαστε με όλους χρόνια. Ακόμα και οι μουσικοί και οι τεχνικοί. Υπάρχει αγάπη, μοίρασμα αγαπημένων τραγουδιών και εμπιστοσύνη χρονων. Όσο για τα τραγούδια των αδερφών Κατσιμίχα, που ποτέ δεν έλειψαν από τα προγράμματά μου, από το ξεκίνημα μου στο “Φαγκότο” και το “Νύχτωσε Νύχτα” που έπαιζα σαν γκόντσπελ. Όμως ξαναλέω, ο Πάνος διάλεξε από τα δικά μας τραγούδια, με αγάπη και γενναιοδωρία, τραγούδια μας που αγάπησε ο κόσμος αλλά και τραγούδια που συνομίλησαν με την εποχή τους και κάποια που είναι ιδιαίτερες στιγμές. Εξ άλλου και ο Δημήτρης και εγώ του έχουμε τυφλή εμπιστοσύνη και πάντα θέλουμε τη γνωμη του. Είναι όλα εδώ λοιπόν. Είμαστε εμείς με την ματιά του Πάνου κυρίαρχη.
Οι συνεργασίες σας έχουν χαραχθεί στις μνήμες μας. Τι είναι αυτό που σας οδηγεί να συνεργαστείτε με έναν καλλιτέχνη;
Σας ευχαριστώ πολύ. Η αλήθεια είναι ότι με αφορμή τη συνέντευξη, συνειδητοποίησα κι εγώ βάζοντας τα γεγονότα σε μια τάξη, πως πέρασαν τα τελευταία χρόνια. Συναυλίες που έγιναν – αρκετές μεγάλες καλοκαιρινές που έχουν επίσης μείνει και σε μένα αξέχαστες – με την παρουσία του musicity.gr κοντά μας και ευχαριστώ ειλικρινά με την ευκαιρία.
Σχεδόν πάντα υπάρχει η αλήθεια σαν κοινός παρονομαστής σε αυτές τις συνεργασίες και τα κομμάτια που μπαίνουν καμιά φορά από μόνα τους στη σωστή εικόνα. Δίσκοι που έχουν προηγηθεί και συναντήσεις χρόνων, άνθρωποι που όλοι έχουμε συνεργαστεί μεταξύ μας, με τις ίδιες καλλιτεχνικές αλλά και ανθρώπινες – πολιτικές ανησυχίες. Συγγενείς πορείες, τις ίδιες αγάπες ή πάλι ένα κοινό στοιχείο πολύ σοβαρό όπως είναι ο τόπος καταγωγής (βλέπε Κρήτη για μένα). Αλληλεπιδράσεις, άνθρωποι που με έχουν επηρεάσει πολύ και τους θαύμαζα πάντα ή και άνθρωποι που έχουμε μεγαλώσει μαζί στη σκηνή και η χημεία μας κουβαλά πάντα μια αλήθεια. Αυτό, όπως και το υλικό της βραδιάς (τα τραγούδια που θα παιχτούν ζωντανά) και ο τρόπος που θα βάλουμε όλοι την καρδιά, μας δημιουργεί την συγκίνηση μέσα στο παραμύθι της σκηνής. Την αλήθεια στο σημείο συνάντησης. Η συγκίνηση και η αλήθεια. Αυτό που πέρασε στην καρδιά μας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Μια εμπειρία που μας θύμισε κάτι μέσα μας ή μας έκανε να ξεχαστούμε τελείως. Κατά βάθος η δουλεία μας είναι να ταξιδεύουμε τον κόσμο – όσο σημερινοί κι αν είμαστε – πέρα απ τον τόπο και τον χρόνο, νοιώθοντας στο τέλος της βραδιάς φωτεινότεροι ευγενέστεροι, συμφιλιωμένοι και με καινούργια ματιά.
Ελένη Τσαλιγοπούλου, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Ανδριάνα Μπάμπαλη και πολλές ακόμα συνυπάρξεις. Έχετε κρατήσει κάποια ως πολύ ξεχωριστή σας;
Όλες οι συνεργασίες έχουν κάτι πολύ ξεχωριστό όπως και να ‘χει. Από κάθε συνάντηση λίγο ή πολύ κάτι έμαθες, κάτι σου αποκαλύφθηκε για την τέχνη, για τον εαυτό σου, για τους άλλους. Μερικές φορές μπορεί να μην είσαι στην ίδια διαδρομή με τους ανθρώπους που δουλεύεις. Άλλες φορές αρκεί μια μόνο φορά για να δεθείς και να μην το ξεχάσεις ποτέ. Άλλες πάλι μπορεί να μην συμβαίνει τίποτα. Σίγουρα πάντως όταν έχεις μεγαλώσει μαζί με τον άλλον, όπως με την Ανδριάνα Μπάμπαλη, ή έχεις σαράντα τραγούδια πίσω σου και πολλές παραστάσεις, όπως με την Ελένη Tσαλιγοπούλου, τα πράγματα βαραίνουν διαφορετικά. Είναι πραγματικά πάρα πολλοί αγαπημένοι και άλλοι καθοριστικοί άνθρωποι για μένα, που αν αναφέρω κάποιον σίγουρα κάποιον άλλον θα αδικήσω.
Η φετινή σας συνεργασία με τον Πάνο Κατσιμίχα και τον Δημήτρη Καρρά, είναι σίγουρα ξεχωριστή. Η μουσική έχει ανάγκη από τέτοια ξεχωριστά ξαφνιάσματα; Πολλές φορές νιώθει κανείς ότι στις ζωντανές εμφανίσεις καλλιτεχνών τα «έχει δει όλα». Όλους τους πιθανούς συνδυασμούς. Μπαίνετε στην διαδικασία να προκαλέσετε μια έκπληξη στο κοινό που θα έρθει σε ένα live να σας ακούσει;
Ναι, το καταλαβαίνω ότι πολλοί από τους ακροατές, μη γνωρίζοντας και τη σχέση μας, θα ξαφνιαστήκαν ευχαρίστα γι αυτή τη συνεργασία. Φυσικά οι φίλοι μας γνωρίζουν ότι ο Πάνος Κατσιμίχας έχει τραγουδήσει μαζί μου στο τραγούδι «Εξομολόγηση» σε ποίηση Ιωάννη Πολέμη και το τραγούδι «Ερωμένη μου αθλία» στην ποιητική ανθολογία «Γραμμένο με Κόκκινο». Επίσης, αν κάποιος με παρακολουθεί στο διαδίκτυο, θα έχει προσέξει πόσο συχνά ποστάρω τραγούδια και κομμάτια από το έργο των αδελφών Κατσιμίχα.
Όμως η παρατήρησή σας είναι σωστή από κάθε άποψη. Υπάρχει μια κυρίαρχη αίσθηση ενός ατελείωτου remake στην Ελλάδα σε όλα, ενώ στον 21ο αιώνα πια χρειαζόμαστε restart και εξέλιξη. Στα προγράμματα ειδικά των τραγουδιστών, η βολή, η συνήθεια και η κολακεία του κοινού με εύκολες λύσεις στον κόσμο βασιλεύουν. Λαϊκό πρόγραμμα σου λέει, β’ μέρος, τα ιδία τραγούδια ανακυκλώνονται σχεδόν τριάντα χρόνια. Και ατέλειωτα μινόρε. Άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς. Πολλές φορές η ίδια επιτυχημένη συνταγή ανάμεσα σε τέσσερα πρόσωπα που αλλάζουν συνδυασμούς με τα ίδια τραγούδια σε παραλλαγές.
Το δε κοινό εξουθενωμένο πια και στον αυτόματο πιλότο δείχνει όλο αυτό το remake να του αρκεί. Aκόμα και με νεότερους που πλάθονται κατ’ εικόνα και ομοίωση παλαιών προτύπων. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται δεν είναι το ξάφνιασμα για το ξάφνιασμα, αλλά το ξάφνιασμα για την ουσία και επειδή το γέννησε λόγος σοβαρός. Έφτασαν οι τραγουδιστές που κάνουν πολυσυλλεκτικούς δίσκους εδώ και είκοσι χρόνια να λένε ότι δεν γράφονται πια καλά τραγούδια. Σαν καραμέλα. Πράγμα που είναι ένα μεγάλο ψέμα. Απλά οι ίδιοι δεν έχουν τη διάθεση να χαλάσουν τη ζαχαρένια τους μετακινούμενοι ηθικά, ψυχικά, συναισθηματικά και οικονομικά προς το μέρος του δημιουργού. Οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες. Οι τηλεπερσόνες κυριαρχούν, ήρωες χωρίς αληθινό έργο. Η μελοποιημένη ποίηση της τελευταίας τριαντοκαετίας δεν έχει πάρει τη θέση της στις ορχήστρες και τα πάλκα μας ακόμη. Ακόμα και πολλοί δημιουργοί αντί να παίξουν δικά τους σημαντικά καινούργια λαϊκά τραγούδια προτιμούν συνηθισμένες διασκευές. Το ραδιόφωνο δε από κοντά και καμιά φορά προηγείται στην ανακύκλωση.
Γι αυτό ενώ έχουμε φτάσει στον 21ο αιώνα, αγαπώ πολύ και εκτιμώ τον Πάνο. Όπως και τα μυαλά του Καρρα. Γιατί ενδιαφέρεται διαρκώς για το καινούργιο. Το χιπ χοπ και τους ποιητές του δρόμου, την ηλεκτρονική μουσική, την ποίηση του 21 ου αιώνα. Ταυτόχρονα όμως τη σωστή ώρα και στιγμή τιμά – τιμάμε και τους μεγάλους ήρωες, όπως έκανε πέρσι μοναδικά ο Πάνος Κατσιμίχας στη Σφίγγα με τον Ντύλαν, τη χρονιά που πήρε το Νόμπελ.
Εκπλήξεις λοιπόν ναι. Πάντα. Για όσους αντιλαμβάνονται τη λειτουργία του τραγουδιού ως ζωντανό σώμα και αίμα κάθε βράδυ διαφορετικά. Όσους έχουν τη γνώση για αυτό και τη συναίσθηση της σοβαρότητας και της μαγείας της στιγμής και της διαδρομής. Εμείς πάντα θέλουμε να “την ακούμε στερεοφωνικά” στη σκηνή (γέλια) σαν μια διαδραστική εμπειρία που μας μεταμορφώνει. Ελπίζουμε και το κοινό που αντέχει και οι πιο νέοι που δεν έχουν ακόμα προσβληθεί από την τηλεόραση να μπορούσαν να αποτελέσουν οι ίδιοι το ξάφνιασμα τα επόμενα χρόνια.
Επειδή ο ήχος και ο στίχος των τριών σας είναι ιδιαίτερος και ξεχωριστός, πώς θα ενωθεί μουσικά; Υπάρχουν μουσικές ενότητες στο πρόγραμμα;
Ναι, υπάρχει μια σύνδεση και μια ροή πολύ ενδιαφέρουσα που ο κόσμος θα την χαρεί πολύ. Φυσικά ενορχηστρώσεις στις οποίες τα τραγούδια αναπνέουν με ευχαρίστηση και ακρίβεια. Τα υπόλοιπα επί σκηνής όμως, γιατί είπαμε ήδη πολλά!
Μετά τους «Υπνοβάτες» ετοιμάζετε κάποιο καινούριο τραγούδι που πρόκειται να ακούσουμε;
Ναι, ηχογραφώ διαρκώς καινούργια τραγούδια και για τον επόμενο προσωπικό δίσκο μου και με τους Υπνοβάτες και για άλλους ερμηνευτές, νοιώθοντας πως ανοίγουν κάποιοι νέοι δρόμοι για μένα. Θέλω το γρηγορότερο να κυκλοφορήσω ένα τραγούδι από αυτά που με ενδιαφέρει πολύ. Τι άλλο μας μένει από το να εμπνευστούμε; Μακάρι να εμπνεύσουμε τώρα. Κι αν γράψουμε κάτι και με τον Πάνο μαζί, ένα μεγάλο όνειρο θα έχει εκπληρωθεί. Από τα “Ζεστά ποτά” μέχρι σήμερα. Πού ξέρεις, μπορεί και να έχει γίνει ήδη.
Πληροφορίες
Ο Πάνος Κατσιμίχας, ο Κώστας Λειβαδάς και ο Δημήτρης Καρράς θα εμφανίζονται από το Σάββατο 1 Δεκεμβρίου και κάθε Σάββατο στην Σφίγγα.
Περισσότερες πληροφορίες κλικ εδώ
