Είδαμε: Μαντάμα Μπαττερφλάι στο Ηρώδειο [Φωτογραφίες]

Τα πιο χαρακτηριστικά brands του Δυτικού κόσμου, πρωταγωνιστούν στο ογκώδες σκηνικό του Πιερ-Αντρέ Βάιτς, που έχει στηθεί στο Ηρώδειο. Μάρκες αναψυκτικών, fast food, διαδικτυακών εφαρμογών, με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά, στέκουν δίπλα σε γιαπωνέζικες αφίσες. Άλλωστε ο Ολιβιέ Πυ είχε σημειώσει πόσο τον απασχολεί η πολιτική διάσταση της «Μαντάμα Μπαττερφλάι», που σπάνια υπογραμμίζεται.

Η διάσημη όπερα του Πουτσίνι, με την οποία «άνοιξε» το Ηρώδειο για το καλοκαίρι του 2023, διαθέτει διάσημες μελωδίες, «αβανταδόρικους» ρόλους και ένα λιμπρέτο που όσο κι αν θα μπορούσε να μοιάζει ξεπερασμένο, με μια νέα ματιά μπορεί να παρουσιαστεί άκρως ριζοσπαστικό και φεμινιστικό. 

Η 15χρονη γκέισα Τσο-Τσο-Σαν, γίνεται «γυναίκα – κτήμα»* του Αμερικανού Υποπλοιάρχου Πίνκερτον και θυσιάζει όλη της την ύπαρξη στο βωμό μιας σχέσης, που όλα τα κοινωνικά στερεότυπα της επιβάλλουν να ζήσει.

Στο πρώτο μέρος της όπερας ζει τον μονομερή έρωτά της με τον άντρα της ζωής της, ενώ στο δεύτερο μέρος, τρία χρόνια μετά, ζει μόνη και εγκαταλελειμμένη περιμένοντας αυτόν που θα την βγάλει από τη θλίψη της. Όμως ο Πίνκερτον επιστρέφει με τη νέα Αμερικανίδα σύζυγό του και η Μπάττερφλάι με το παιδί τους, είναι υποχρεωμένοι να αποδεχτούν και να «αγκαλιάσουν» τη νέα συνθήκη. Όλα δείχνουν πως η Μπαττερφλάι θα συμβιβαστεί και θα συνεχίσει να ζει ταπεινωμένη, όμως τελικά αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή της.

Θα μπορούσε να είναι ένα ακραίο μελόδραμα ή μια δομημένη τραγωδία, όμως η «Μαντάμα Μπαττεφλάι» είναι πράγματι αυτό που οραματίστηκε ο Ολιβιέ Πυ. Μια κραυγή της Ανατολής ή οτιδήποτε διαφορετικού, απέναντι στη δύναμη και το θράσος της Δύσης. Η ίδια η Μπαττερφλάι, όσο κι αν προσπάθησε, δεν κατάφερε ποτέ να ζήσει το Αμερικανικό όνειρο που περίμενε, το βίωσε στρεβλά και ταπεινωτικά, όπως μάλλον και όποια κουλτούρα προσπάθησε να το αφομοιώσει.

Σε αυτή την πολιτική ματιά της όπερας του Πουτσίνι, ξεχωρίζει το εντυπωσιακό σκηνικό του Βάιτς, ταυτισμένο με την «ματιά» του Πυ, όπως και όλο το αισθητικό αποτέλεσμα που εντυπωσιάζει.

Η μουσική αρτιότητα της Ορχήστρας και Χορωδίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής υπό τη μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου αναδείχθηκε για ακόμα μια φορά, ενώ οι δύο πρωταγωνιστές έμοιαζαν μια ιδανική επιλογή.

Η Νοτιοκορεάτισσα υψίφωνος Άννα Σον στο ρόλο της Τσο-Τσο-Σαν (Μπαττερφλάι) διαθέτει και την όψη, αλλά και τις ικανότητες να ερμηνεύσει αυτό τον εμβληματικό ρόλο και ο Ιταλός τενόρος Αντρέα Καρέ στο ρόλο του Πίνκερτον, πείθει απόλυτα ως ο θρασύς Αμερικανός υποπλοίαρχος που λατρεύει να μειώνει και να προσβάλλει οτιδήποτε διαφορετικό. Όλοι οι υπόλοιποι ερμηνευτές, επίσης στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Προσωπικά ξεχώρισα τον Πέτρο Μαγουλά στο ρόλο του Μπότζο, σαν μια μορφή της συνείδησης της Μπαττερφλάι, που παρουσιάστηκε με πολύ χαρακτηριστικό και ευφάνταστο τρόπο.

Η πρώτη παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, για το Φεστιβάλ Αθηνών, μας αποζημίωσε. Μια φρέσκια, ποπ, πολιτική ματιά απέναντι στο αριστούργημα του Πουτσίνι, υπέροχα εκτελεσμένη. Η εικόνα και η ουσία της, βρίσκονταν σε απόλυτη συμφωνία. Η μεγαλύτερη επιτυχία της παράστασης, εκτός του εικαστικού ενδιαφέροντος, ήταν η ταύτιση που μπορούσε να νιώσει κανείς με τη νεαρή Μπαττερφλάι σε ένα είδος όπως η όπερα, που λόγω της ιδιαιτερότητας του είναι δύσκολο συνήθως να ταυτιστεί κάποιος.

Η παράσταση θα παρουσιαστεί 4, 7 και 10 Ιουνίου στο Ηρώδειο και είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να έρθει κανείς σε επαφή με την όπερα στην πιο ουσιαστική και φρέσκια της μορφή.

*«Tη νεαρή γκέισα “δεσποινίδα Πεταλούδα” νοίκιασε έναντι 39 δολαρίων τον μήνα ένας Αμερικάνος αξιωματικός. Από αυτά, 4 δολάρια στοίχιζε η κρατική άδεια που της επέτρεπε να είναι ερωμένη του και της εξασφάλιζε πρόσβαση στα δημόσια λουτρά, 25 δολάρια στοίχιζε η κατοικία και 10 ακόμα δολάρια μια υπηρέτρια. Εκείνος απολάμβανε τις ανέσεις ενός “γάμου” με ημερομηνία λήξης και εκείνη είχε στέγη και υπηρέτρια. Ο αξιωματικός, φεύγοντας για την Αμερική, της υποσχέθηκε ότι θα επέστρεφε κοντά της όταν ο κοκκινολαίμης θα ξανάφτιαχνε τη φωλιά του. Αντ’ αυτού την άφησε πάμφτωχη με ένα μωρό στην αγκαλιά». Με αυτή την αφήγηση της αδελφής του, που έζησε στο Ναγκασάκι, και αφορούσε την πραγματική ιστορία της νεαρής γκέισας Τσο-Τσο-Σαν, ο συγγραφέας Τζων Λούθερ ξεκίνησε να γράφει το σύντομο διήγημά του, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για το θεατρικό έργο και στη συνέχεια για την όπερα του Πουτσίνι.

Info:

Μαντάμα Μπαττερφλάι
του Τζάκομο Πουτσίνι
Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Πυ

Ηρώδειο
1, 4, 7, 10 Ιουνίου 2023

Περισσότερα