Η μοίρα του Μπακμπέθ είναι προδιαγεγραμμένη. Ο ίδιος πρέπει να ανέλθει στην εξουσία και να κάνει τα πάντα γι’ αυτό. Άλλωστε δεν είναι μόνο η προσωπική του δίψα για τον θρόνο που τον κάνει να παλεύει γι’ αυτόν, αλλά και ο χρησμός από τις μοίρες του, που τον θέλουν πάση θυσία κυβερνήτη. Ο ίδιος, καλός μαχητής μα δειλός στις αποτρόπαιες πράξεις που πρέπει να διαπράξει για να παραμείνει στον θρόνο, βρίσκει υποκινητή και το κατάλληλο άλλοθι στην σύζυγό του. Η Λαίδη Μακμπέθ μοιάζει το ίδιο διψασμένη για εξουσία και παρακινεί τον στρατηγό σύζυγο της να την διεκδικήσει με κάθε τρόπο, ενώ συνδράμει και η ίδια ενεργά στα σχέδιά τους.
Αυτή η δραματουργικά απλή ιστορία του Σαίξπηρ, αποτελεί ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και πολυεπίπεδα έργα του. Η βία, το πάθος για εξουσία που τυφλώνει τους ανθρώπους, οι σχέσεις των φύλων, η σχέση του ανθρώπου με το πεπρωμένο του ή με αυτό που νομίζει πεπρωμένο του, χτίζουν τους βασικούς πυλώνες σε ένα από πιο σκοτεινά, ονειρικά και υπαρξιακά κείμενα του Άγγλου δραματουργού.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης στην πρώτη του παρουσία στο Εθνικό Θέατρο ως καλλιτεχνικός διευθυντής, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής, επέλεξε ένα από τα διασημότερα, αλλά και λιγότερο παιγμένα έργα του Σαίξπηρ και το αντιμετώπισε ως αυτό που στην πραγματικότητα είναι. Ένα σκοτεινό παραμύθι για τα ανθρώπινα πάθη. Αυτό νιώθει κανείς ήδη από την πρώτη στιγμή που ανοίγει η εντυπωσιακή κόκκινη αυλαία της κεντρικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου και απλώνεται μπροστά στον θεατή όλο το σκοτεινό βάθος της. Άλλωστε η εντυπωσιακή σκηνογραφία της Εύας Νάθενα αποτελεί ένα από σημαντικότερα στοιχεία της παράστασης, που θα έλεγε κανείς ότι υποκινούν και την σκηνοθεσία. Πράγματι, ο Δημήτρης Λιγνάδης έχει εκμεταλλευτεί κάθε σπιθαμή του υψηλής αισθητικής σκηνικού και έχει δημιουργήσει όμορφες εικόνες με την καθοριστική βοήθεια της Χριστίνας Θανάσουλα στους φωτισμούς.
Η σκηνοθεσία κινήθηκε αρκετά στα μονοπάτια του σκηνικού εντυπωσιασμού χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες της σκηνής και δημιούργησε μία παράσταση που δεν κουράζει παρά την μεγάλη της διάρκεια. Επίσης, έδωσε βάση και στον λόγο, ο οποίος ακουγόταν στο ακέραιο κάνοντας την ελάχιστα λυρική και εύγλωττη μετάφραση του Νίκου Χατζόπουλου να βρίσκει την δική της ροή στα στόματα των ηθοποιιών. Ο Δημήτρης Λιγνάδης έδωσε – και καλώς – μεγάλη βάση στον ρόλο των τριών μαγισσών, ερμηνευμένων απολαυστικά από τις Ράνια Οικονομίδου, Ελισάβετ Κωνσταντινίδου και τον Βασίλη Καραμπούλα. Η ερμηνείες τους και η παρουσία τους στην παράσταση έδωσαν τον ονειρικό τόνο που χρειαζόταν, αλλά και εξέλισσαν την ιστορία. Με άριστη ενδυματολογική προσέγγιση, τόσο αυτές, όσο και ο βασιλιάς του Γιώργου Μπινιάρη, απέδειξαν την αξία των δεύτερων ρόλων στο θέατρο.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης ως Μάκμπεθ είναι πειστικός, αρθρώνει τον λόγο ως δεύτερο σώμα του και ο θεατής δύσκολα μπορεί να πάρει τα μάτια του από εκείνον. Στις κοινές τους σκηνές με την Λάιδη Μάκμπεθ, Μαρία Κίτσου, επιδεικνύουν σκηνική χημεία και επικοινωνία. Η Μαρία Κίτσου είναι σκηνικά εντυπωσιακή, έχει θεατρικό εκτόπισμα και πείθει ως το σύμβολο «γυναίκα» της παράστασης, αν και στο φινάλε πιθανώς να χρειάζονταν λιγότερα δάκρυα και περισσότερος θυμός.
Οι υπόλοιποι ρόλοι λειτούργησαν περισσότερο βοηθητικά στην εξέλιξη της ιστορίας και στην οικοδόμηση του χαρακτήρα του Μάκμπεθ και δεν διακρίνεται κάποιος για την ερμηνευτική του διείσδυση.
Αυτή η πολυαναμενόμενη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου έχει όλα όσα χρειάζονται για να αποτελέσει θεατρικό γεγονός. Ένα αξεπέραστο κείμενο, ισχυρούς πρωταγωνιστές, ευφάνταστη σκηνοθεσία που αναδεικνύει το έργο και κυλάει σκηνικά, αλλά κυρίως σκηνικές λύσεις και επιλογές που κλέβουν την παράσταση. Το σκηνικό της Εύας Νάθενα είναι μια άλλη παράσταση μέσα στην παράσταση και βοήθησε την σκηνοθεσία και τους ηθοποιούς να επικοινωνήσουν μαζί του.
Συνοπτικά θα έλεγε κανείς ότι ο Δημήτρης Λιγνάδης αντιμετώπισε το έργο περισσότερο ως ένα αστυνομικό θρίλερ, που βέβαια είναι, αλλά λιγότερο ως ένα υπαρξιακό δράμα. Σε αυτό συντελεί και η υποβλητική μουσική του Μίνου Μάτσα, αλλά και το όλο σκηνοθετικό κλίμα. Αν λοιπόν και οι βαθύτερα υπαρξιακές και σκοτεινές στιγμές του κειμένου δεν φωτίζονται στο ακέραιο, η παράσταση είναι μία θεατρική και σκηνική εμπειρία που αξίζει κανείς να έρθει σε επαφή μαζί της.
Πληροφορίες:
Μάκμπεθ
του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη
Στο Εθνικό Θέατρο
Από 7 Φεβρουαρίου έως 8 Μαρτίου 2020
και στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Από 12 Μαρτίου έως 12 Απριλίου 2020
