Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Πρόγραμμα | Onassis Cultural Centre

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Onassis Cultural Centre

Σεζόν 2023 2024

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση προτείνει μια χρονιά γεμάτη τέχνη που προβληματίζει, αφυπνίζει, πάει την κοινωνία μπροστά. Έργα που ρίχνουν φως ανάμεσα στις χαραμάδες, που μας βγάζουν από την αδράνεια και μας ταρακουνούν, που μας παρηγορούν. Ισορροπώντας ανάμεσα στην περισυλλογή και την κριτική ματιά για τη διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, την τελετουργία ως μια ευκαιρία για εσωτερική μετακίνηση και την ανάγκη για χαρά, οι καλλιτέχνες με τις ευαίσθητες κεραίες τους συντονίζονται με τη στιγμή και μιλούν τώρα για το σήμερα και το αύριο.

Το θέατρο και ο χορός στη Στέγη για τη σεζόν 2023-2024 περιλαμβάνουν έργα και καλλιτέχνες που μας εμπνέουν: Από τον Δημήτρη Καραντζά, που μας ξεβολεύει από την αδράνειά μας με μια περφόρμανς, σε δικό του κείμενο, παραβολή για τη βία που παρεισφρέει στη ζωή μας (Το Σπίτι, 30.09-19.11.2023), έως τον Simon McBurney και τους Complicité που, με οδηγό το έργο της Όλγκα Τορκάτσουκ, θίγουν –μεταξύ άλλων– με επιτακτικό τρόπο την κατάσταση του πλανήτη (Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νέκρων, 04-07.10.2023) και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν Tiago Rodriguez, ο οποίος μας καλεί να αντιδράσουμε ενάντια στον ολοκληρωτισμό, τη βία και την άνοδο της ακροδεξιάς στη σύγχρονη Ευρώπη (Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες, 04-08.12.2023).

Από την Tilda Swinton και τον Olivier Saillard, που με μια τελετουργική περφόρμανς, με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Πιερ Πάολο Παζολίνι, αποτίνουν έναν απόλυτα ιδιοσυγκρασιακό φόρο τιμής στον μεγάλο αντικομφορμιστή κινηματογραφιστή, ποιητή και ακτιβιστή Παζολίνι, ο οποίος δολοφονήθηκε βάναυσα (Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι, 11-16.12.2023), έως τον «ανορθόγραφο» Rohtko (08-10.03.2024) του κορυφαίου σύγχρονου Πολωνού σκηνοθέτη Łukasz Twarkowski που, μέσα από την ιστορία του πρωτοπόρου ζωγράφου του αφηρημένου εξπρεσιονισμού Mark Rothko, επανέρχεται στη Στέγη με αυτό το μνημειώδες θέαμα-εμπειρία, στα όρια θεάτρου, σινεμά και video art – μια εικονοκλαστική παράσταση-βουτιά στο άδυτο της σύγχρονης τέχνης, με αφορμή τη διασημότερη υπόθεση απάτης στην ιστορία της τέχνης.

Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος διαβάζει το εμβληματικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ (Περιμένοντας τον Γκοντό, 15-19.05.2024) ως μια αλληγορία για την ανθρωπότητα μετά τους απανωτούς πολέμους, ως τοπίο ερήμωσης, οικολογικής καταστροφής και κατάχρησης της σύγχρονης τεχνολογίας, κατευθύνοντας ένα εξαιρετικό ιταλικό καστ, σε μια μεγάλη συμπαραγωγή του Emilia Romagna Teatro που βρίσκεται σε παγκόσμια περιοδεία, μια παράσταση-σταθμός, στα όρια του μνημειακού και του κωμικού.

Κι αν η Στέγη κλείνει με τον Μπέκετ του Τερζόπουλου, η φετινή θεατρική σεζόν κλείνει εκτός Στέγης ξανά με τον Łukasz Twarkowski, ο οποίος, μετά το Rohtko, έρχεται με μια περφόρμανς-τελετουργία για την ιδανική συνύπαρξη, μια προσπάθεια δημιουργίας ενός πιο δίκαιου κόσμου. Techno μουσική, θέατρο, περφόρμανς-εγκατάσταση, χορός, σινεμά, εικαστικές τέχνες και dj-set στις παρυφές της Αττικής, μέσα σε λιβάδια, με τους θεατές απολύτως ελεύθερους να καθίσουν σε ένα σημείο ή να περιπλανιούνται διαρκώς, επιλέγοντας να χάσουν/να χαθούν στην ιστορία, να δειπνήσουν με τους ηθοποιούς, να ακολουθήσουν τους κάμεραμαν ή να χορέψουν μέχρι τελικής πτώσης (Respublika, 14-16.06.2024).

Η Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού ακολουθεί φέτος τους δρόμους της θάλασσας, τους δρόμους της μουσικής, που διηγούνται ταξίδια και ιστορίες της εποχής μας. Η συνεργασία της Στέγης και του Παντείου Πανεπιστημίου (για ένατη χρονιά, φέτος) δημιουργεί μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού με επίκεντρο τη σύγχρονη μουσική του πρωτοπόρου συνθέτη Maurice Ohana.

Το Γιατί ΄ναι μαύρα τα βουνά II (Οι μουσικές κουλτούρες των Βαλκανίων) (28-30.06.2024) επιστρέφει στην πόλη της Κόνιτσας μαζί με τον βραβευμένο με Γκράμι παραγωγό Christopher King, για να εξερευνήσουν περαιτέρω το διεθνώς διακεκριμένο μουσικό τους πρόγραμμα, με τους παραδοσιακούς ήχους των Βαλκανίων να σμίγουν με τον πειραματικό αυτοσχεδιασμό και τον εθνογραφικό κινηματογράφο, με μουσικούς από την Κροατία, την Κορυτσά, το Μεσολόγγι, τη Βόρεια Μακεδονία, τις Πρέσπες, τη Θεσσαλονίκη κ.α.

Πάνω από τα νέα γραφεία της Στέγης στην οδό Λεοντίου, πίσω από το κεντρικό κτίριο της Συγγρού, δεσπόζει η νέα εικαστική παρέμβαση της Στέγης στην πόλη, το εντυπωσιακό υπαίθριο γλυπτό της Νικομάχης Καρακωστάνογλου, ένα έργο-κόσμημα για τη γειτονιά του Νέου Κόσμου και τον ουρανό της Αθήνας (Η σταγόνα της γνώσης).

Όμως, ο προγραμματισμός για άλλη μία χρονιά ξεφεύγει από τα όρια της Στέγης, της πόλης, της χώρας, της ηπείρου, εγκαινιάζοντας νέους χώρους, ενεργοποιώντας και εξελίσσοντας συνεργασίες και δημιουργικές διαδικασίες.

Το Ίδρυμα Ωνάση ταξιδεύει έως τη Νέα Υόρκη και το ONX Studio (Onassis Gallery), τον επιταχυντή του Ιδρύματος Ωνάση για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την καλλιτεχνική δημιουργία, που συνεργάζεται με τα NYU, Games for Change, NEW INC του New Museum, Rhizome και MAX, καθώς και με παγκόσμιους θεσμούς όπως το IDFA, το CPX:DOX και το DiMODA, μεταξύ άλλων. Εκεί, καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που ασχολούνται με την εκτεταμένη πραγματικότητα (XR) δημιουργούν και παρουσιάζουν τα έργα τους. Το ONX Studio έχει φιλοξενήσει έως σήμερα περισσότερες από 18 ομάδες δημιουργών, που έχουν αναπτύξει έργα τα οποία παρουσιάστηκαν σε πολλά φεστιβάλ και εκθέσεις ανά τον κόσμο, όπως στο Sundance, στο Tribeca, στην Ars Electronica, στο τμήμα VR του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, καθώς και στα Plásmata στο Πεδίον του Άρεως και στα Ιωάννινα. Από την καρδιά της Νέας Υόρκης, το ONX Studio βρίσκεται σε στενό διάλογο με τον τομέα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα, που επιδιώκει να προωθήσει την ανατρεπτική καινοτομία σε διάφορους κλάδους, αλλά και την υποστήριξη ενός προγράμματος ανταλλαγής στο άμεσο μέλλον.

Στη Βενετία, εκτός από έργα Εικονικής Πραγματικότητας που διαγωνίζονται στο αντίστοιχο τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Ίδρυμα Ωνάση υποστηρίζει για άλλη μια φορά την ελληνική συμμετοχή στην 60ή Μπιενάλε Βενετίας, τον Απρίλιο του 2024, με επίτροπο της ελληνικής συμμετοχής το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Ο δημιουργός διαμεσικών έργων και συνθέτης Θανάσης Δεληγιάννης και ο δραματουργός και φιλόλογος Γιάννης Μιχαλόπουλος ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2022 την έρευνά τους με τίτλο Margaroni Residency, σε ανάθεση του Onassis Culture, ως Onassis Residents. Στο πλαίσιο αυτό συγκρότησαν μια καλλιτεχνική ομάδα, με την οποία εργάστηκαν συλλογικά. Η έρευνα και οι διάφορες μουσικές, εικαστικές και σκηνικές δράσεις του residency αποτέλεσαν τα υλικά για την ανάπτυξη της πρότασης Ξηρόμερο/Dryland.

Παράλληλα, η Στέγη ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αποθέωση των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, με πάνω από 90 παραγωγές και συμπαραγωγές της Στέγης να έχουν φιλοξενηθεί στους πιο σημαντικούς διεθνείς πολιτιστικούς χώρους και φεστιβάλ και να έχουν δώσει πάνω από 1.000 παραστάσεις σε 52 χώρες και σε περίπου 200 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Τη φετινή σεζόν, το πρόγραμμα της «Εξωστρέφειας» υποστηρίζει περισσότερους από δώδεκα ανερχόμενους αλλά και καταξιωμένους Έλληνες και Ελληνίδες καλλιτέχνες σε όλα τα στάδια της δημιουργικής πορείας τους και σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις: Αβινιόν, Άμστερνταμ, Βιέννη, Βουκουρέστι, Κάρλοου, Λειψία, Λευκωσία, Λιουμπλιάνα, Λονδίνο, Λούμπλιν, Μαδρίτη, Όσλο, Παρίσι, Πλόβντιβ, Στρασβούργο, Φλωρεντία, Χιχόν.

Συνεχίζοντας την αποστολή για εξωστρέφεια και σύνδεση με σημαντικούς φορείς του εξωτερικού, η Στέγη συμμετέχει ενεργά σε δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών πρακτικών και συνεργάζεται με διεθνείς φορείς, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα του πολιτισμού: European Digital Deal, European Media Art Platform, Smart Attica European Digital Innovation Hub, Transmissions, Sounds Now, ULYSSES: European Odyssey, Europe Beyond Access, Dance On, Pass On, Dream On, Αλεξάνδρεια: (Eπαν)ενεργοποιώντας τα κοινά αστικά φαντασιακά, Grand Luxe.

Το ταξίδι περιλαμβάνει πάντα και τον ψηφιακό κόσμο. Συντονιζόμαστε στο ιντερνετικό ραδιόφωνο της Στέγης, Stegi Radio, βλέπουμε στο Onassis Channel νέο περιεχόμενο από Society Uncensored, συζητήσεις, Stages A/Live και πολλά άλλα. Το Stages A/live φέτος έχει κοινό με φυσική παρουσία και είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Η Μαρίνα Σάττι ανεβαίνει στη σκηνή της Τεχνόπολης, η Σtella τραγουδά στον ρυθμό των κυμάτων στο Cariocas Beach Bar στο Αλεποχώρι, η Pongo αναστατώνει τη Στέγη τον Σεπτέμβριο, ενώ η Laura Jane Grace θα μας μαγέψει από το -1 της Στέγης. Από τη Νέα Υόρκη εκπέμπει παγκόσμια και το βραβευμένο podcast του Ιδρύματος Ωνάση, Live from Mount Olympus, μια ηχητική περιπέτεια για παιδιά και μεγάλους. που μετά από τρεις σεζόν και πολλά βραβεία θα μας αφηγηθεί φέτος άλλη μία ιστορία με τους θεούς του Ολύμπου.

Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, με το Onassis Cinema να στηρίζει καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα, μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων και την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους. Σε συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση ετοιμάζονται ταινίες από τον Βασίλη Κεκάτο (Ονειρεύομαι σαν φάντασμα), την Εύη Καλογηροπούλου (Cora) και τον Γιάννη Οικονομίδη. Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση παρουσιάζει δικές του παραγωγές, σε ντοκιμαντέρ από τη Βάνια Τέρνερ (TACK), την Εύα Στεφανή (Γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε), τον Τάσο Λάγγη (Η Δημόσια Ιδιωτική Οικία), αλλά και ταινίες μυθοπλασίας (Εύη Καλογηροπούλου, Αλεξάνδρεια). Αγκαλιάζει τη διαδικασία της δημιουργίας, της έρευνας και της καλλιτεχνικής εξέλιξης, προσφέροντας fellowships. Συνεργάζεται με σημαντικούς φορείς, όπως είναι η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, οι «Νύχτες Πρεμιέρας», βραβεύοντας ταινίες με τα Onassis Film Awards, με στόχο να ενισχυθεί ο ελληνικός κινηματογράφος εντός και εκτός συνόρων. Έχει θεσπίσει επίσης κινηματογραφικά βραβεία προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη νέων σεναρίων με το Open Call Big Short Films.Συνεχίζονται σταθερά και οι υποτροφίες και τα βραβεία σε ανθρώπους που ξεχωρίζουν: οι Υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση σε φοιτητές και ερευνητές, για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και τα Βραβεία Ωνάση που απονέμονται κάθε τρία χρόνια σε διακεκριμένες προσωπικότητες και οργανισμούς διεθνούς κύρους, στους τομείς των Χρηματοοικονομικών, του Διεθνούς Εμπορίου και της Ναυτιλίας, δηλαδή στους ίδιους ακριβώς τομείς στους οποίους διακρίθηκε ο Αριστοτέλης Ωνάσης.

Σημαντική είναι και η δράση των Onassis Publications, που προτείνουν μια σειρά από ξεχωριστούς τίτλους βιβλίων σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και στη Στέγη, όπου βρίσκεται και το Onassis Shop, το πωλητήριο της Στέγης με εκδόσεις αναφοράς και συλλεκτικά αντικείμενα παραγωγών. Εκεί θα βρείτε από εκδόσεις τέχνης έως το νέο βιβλίο για την Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975, που κυκλοφορεί σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ και τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Το 2024 θα είναι διαθέσιμο και το συλλεκτικό βινύλιο Σπιρτόκουτο: The Musical.

Η Στέγη, σε συνεργασία με διεθνείς ευρωπαϊκούς φορείς, συμμετέχει σε φεστιβάλ και δράσεις με στόχο τη διασφάλιση της προσβασιμότητας όλων στον πολιτισμό. Εξακολουθεί να υποστηρίζει καλλιτέχνες με αναπηρία, μέσω ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που στοχεύει στην προώθηση του δημιουργικού τους ταξιδιού, κάνει καθολικά προσβάσιμες τις παραγωγές της σε όλους, με ταυτόχρονη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα, ελληνικούς υπέρτιτλους για κωφούς και βαρήκοους και ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία, αλλά και σχεδιάζει εξειδικευμένα εργαστήρια και προγράμματα καθοδήγησης προσαρμοσμένα στις μοναδικές προκλήσεις και τα ταλέντα των καλλιτεχνών με αναπηρία.

Και εκτός από τις διάφορες πολιτιστικές δράσεις ανά τον κόσμο, το Ίδρυμα Ωνάση εξακολουθεί να συνδράμει σημαντικά στην εκπαίδευση και την υγεία. Δημιουργεί Εκπαιδευτικά Προγράμματα για τη νέα γενιά που διαμορφώνεται σήμερα, προκειμένου να διακριθεί αύριο με ενσυναίσθηση, περιέργεια και θάρρος. Επιπλέον, υπόσχεται να αλλάξει το τοπίο της Υγείας και των Μεταμοσχεύσεων στη χώρα, καθώς μέσα στο 2024 το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο παραδίδεται στην Πολιτεία. Μαζί του, έπειτα από 30 χρόνια καινοτομίας και πάνω από 2 εκατομμύρια επισκέψεις, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο γυρίζει σελίδα και μετατρέπεται στο πρώτο πλήρως ψηφιακό νοσοκομείο στην Ελλάδα.