Τα «Μεροκάματα» τραγουδήθηκαν και ακούστηκαν πολύ. Ήταν το τραγούδι που έκανε τον Πάνο Παπαϊωάννου γνωστό σε ένα μεγαλύτερο κύκλο ακροατών. Μετά από δύο άλμπουμ στο ενεργητικό του, σε μόνιμη συνεργασία με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου, ακούσαμε πρόσφατα το ολοκαίνουργιο τραγούδι του με τίτλο «Ο άνθρωπός σου» από δύο νέους συνεργάτες. Ο Παντελής Κυραμαργιός και η Λήδα Ρουμάνη ένωσαν τις εμπνεύσεις τους και εκείνος τους έδωσε φωνή. Για αυτό το τραγούδι, την εμφάνισή του στη μουσική σκηνή Σφίγγα, την συνεργασία του με τη Μελίνα Κανά που θεωρεί ορόσημο και πολλά ακόμα μιλήσαμε με τον Πάνο Παπαϊωάννου.
Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το τραγούδι «Ο άνθρωπός σου» σε στίχους Λήδας Ρουμάνη και μουσική Παντελή Κυραμαργιού. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
«Ο άνθρωπός μας», το νέο μας παιδί. Είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό το νέο τραγούδι γιατί οι δύο αυτοί φίλοι και δημιουργοί μου το εμπιστεύτηκαν. Βρεθήκαμε, το ακούσαμε, το προβάραμε, είδαμε ότι δέναμε και οι τρεις μας μέσα εκεί και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και με πολύ χαρά το ετοιμάσαμε παρέα. Το ηχογραφήσαμε λοιπόν στο studio του Κώστα Παρίσση με τη γνωστή συμμορία των Χρυσόστομου Καραντωνίου, Κώστα Παρίσση και Αλέξανδρου Κούρου.
Είμαι πολύ ευτυχισμένος που με συνάντησαν οι δύο αυτοί φίλοι, ο Παντελής Κυραμαργιός και η Λήδα Ρουμάνη, γιατί πέραν του ότι είμαστε νέοι άνθρωποι και συνοδοιπόροι, παρακολουθούσα και γνώριζα το έργο τους, την δουλειά τους. Είναι δύο πρόσωπα που εκτιμούσα, χαίρομαι που συναντηθήκαμε και εύχομαι να έχουμε και συνέχεια.
Το τραγούδι αυτό, «Ο άνθρωπός σου» γράφτηκε εξ αρχής για να το ερμηνεύσεις εσύ;
Ναι. Όταν οι δύο δημιουργοί ολοκλήρωσαν το κομμάτι σκέφτηκαν ότι θα θελαν μια φωνή αντρική σαν τη δική μου. Είναι μεγάλη μου τιμή που με σκέφτηκαν και μου το πρότειναν.
Είναι ένα τραγούδι που έχει ζεϊμπέκικο ρυθμό με μια ακουστική ενορχήστρωση. Πώς προέκυψε αυτό το στυλ του τραγουδιού;
Η ενορχήστρωση προέκυψε από την συμμετοχή στο studio των συνεργατών. Του Κώστα Παρίσση, του Παντελή Κυραμαργιού, του Χρυσόστομου Καραντωνίου. Θέλαμε τον ηλεκτρικό ήχο, χωρίς βέβαια να λείπει ο ήχος του έγχορδου, του νυκτού, αλλά να πλαισιώνεται από έναν ηλεκτρικό ήχο.
Η συνεργασία με τον Παντελή Κυραμαργιό και τη Λήδα Ρουμάνη έρχεται μετά την συνεργασία που είχατε με τον Χρυσόστομο Καραντωνίου και τον Δημήτρη Παπαχαραλάμπους. Νιώθεις ότι έκλεισε ένας κύκλος και ανοίγει ένας νέος κύκλος συνεργασίας;
Ο κύκλος ολοκληρώνεται, η μουσική δεν τελειώνει. Ένας κύκλος μπορεί να ολοκληρωθεί και να ξανα αρχίσει, η μουσική όχι. Τίποτα δεν τελειώνει και τίποτα δεν πιστεύω ότι έχει κάνει τον κύκλο. Κάναμε δύο δίσκους με τον Καραντωνίου και τον Παπαχαραλάμπους που πάνε πολύ καλά για τα δεδομένα μας. Παλεύουμε με τα δικά μας μέσα για το κάθε τραγούδι. Θεωρώ ότι υπάρχει συνέχεια σε όλα. Στο μυαλό μου γυρνάνε συνέχεια ιδέες. Δύναμη να έχουμε και λίγο ευνοϊκότερες συνθήκες για να πραγματοποιηθούν. Και με τους φίλους μου τον Χρυσόστομο και τον Δημήτρη και μακάρι με τον Παντελή και τη Λήδα να μας προκύψει και δεύτερος «άνθρωπος» και πολλά ακόμα.
Και ο «Άνθρωπός σου», αλλά και τα «Μεροκάματα» είναι τραγούδια με λαϊκό ρυθμό και ιδιαίτερες ενορχηστρώσεις. Πώς αντιλαμβάνεσαι το λαϊκό τραγούδι σήμερα;
Το λαϊκό τραγούδι είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση. Για να ορίσουμε τι είναι λαϊκό και τι είναι σήμερα το λαϊκό θα θέλαμε πολλές ώρες. Εγώ βγαλμένος από μπουάτ της Θεσσαλονίκης, στα 17 μου ενώ άκουγα στο σπίτι ροκ, το βράδυ τραγουδούσα Γαβαλά και Καζαντζίδη. Θεωρώ ότι το λαϊκό είναι αίμα. Διάβασα τώρα τον Ψαραντώνη που είπε ότι «όταν ακούς παραδοσιακή μουσική κάτι ξυπνάει στο αίμα». Αυτό πρέπει να κουβεντιάσουμε. Τι είναι αυτό που ξυπνάει στο αίμα και στο κύτταρό σου όταν ακούς λαϊκό. Το τι είναι λαϊκό σήμερα, δεν ξέρω.
Οι ρυθμοί των δικών μου τραγουδιών είναι λαϊκότροποι. Τα «Μεροκάματα» είναι ένα τσιφτετέλι αλλά δεν θα χορευτεί από κανέναν. Το κομμάτι για να γίνει λαϊκό πρέπει να πάει στα χείλη του κόσμου. Αυτό είναι λαϊκό. Τα μεγάλα λαϊκά του Τσιτσάνη, του Μίκη, του Γαβαλά, τι έχουν μέσα τους; Πόνο, πενιά, αίμα, φτώχεια και έμπνευση. Αυτά ορίζουν και πλαισιώνουν το λαϊκό.
Όταν έρχεται στα χέρια σου ένα τραγούδι αντιλαμβάνεσαι αν αυτό το τραγούδι θα αγγίξει τον κόσμο;
Κατ’ αρχάς πρέπει να αγγίξει εμένα. Θέλω να δω αν θα μπορέσω εγώ να το πάρω και το παίζω. Από κει ξεκινάει όλο. Από τη δική σου συγκίνηση. Όταν πήρα το νέο κομμάτι «Ο άνθρωπός σου» κατευθείαν το «σκάλισα» λίγο στην κιθάρα και πήρα τη Λήδα και της είπα να το κάνουμε αμέσως. Ένιωσα από το πρώτο παίξιμο ότι κάπου είμαι μέσα στο κομμάτι.
Έχοντας κάνει δύο cd με τον Δημήτρη Παπαχαραλάμπους στον στίχο η μετάβαση σε μια άλλη στιχουργό, τη Λήδα Ρουμάνη, πώς ήταν για σένα;
Εξαιρετική. Όπως είναι κάθε τέτοια επαφή και συνεργασία. Η Λήδα μου δίδαξε ένα νέο τρόπο μέσα στον στίχο της. Έναν τόπο διαφορετικό από αυτόν που είχα συνηθίσει ή μελετήσει. Μου έδειξε ένα νέο τρόπο προσέγγισης. Αυτό είναι και το νόημα της συνεργασίας. Να πάρεις πράγματα. Όπως πήρα φέτος από τη Μελίνα Κανά. Διαφορετικά έλεγα τα «Μεροκάματα» σε πενήντα ανθρώπους και διαφορετικά ξεκίνησα να το λέω όταν με έβγαλε η Μελίνα σε πέντε χιλιάδες κόσμο στην Αρβανίτσα. Εκεί θες δε θες αλλάζεις, προσαρμόζεσαι και βελτιώνεσαι.
Με τη Λήδα προσέγγισα έναν τρόπο ερμηνείας που δεν τον έβγαζα και πολύ. Το έβγαζα πού και πού σε κάποιο live και εδώ υπάρχει έντονα.
Το νέο τραγούδι θα παρουσιαστεί ζωντανά πρώτη φορά στη Σφίγγα στις 13 Οκτωβρίου. Τι άλλο θα περιλαμβάνει αυτό το live;
Αυτό είναι το πρώτο live που κάνω σαν προσωπική πρόταση. Μέχρι τώρα συνεργαζόμουν περισσότερο με φίλους – συναδέλφους. Τον Χρήστο Νινιό, τη Μάγδα Βαρούχα, τον Καραντωνίου… Αυτό είναι κάτι πολύ προσωπικό. Θα περιλαμβάνει κάποια κομμάτια που εγώ θέλω να προτείνω. Κομμάτια που τα έλεγα πριν είκοσι χρόνια που ξεκίνησα να τραγουδάω στις μπουάτ. Μπαλάντες του Μίλτου Πασχαλίδη που τις έχω ξεχάσει, ανακατεμένα με δικά μου. Θα δώσω μεγάλη βάση στους δύο δίσκους που κάναμε με τον Χρυσόστομο και τον Δημήτρη.
Επιπλέον, έχω τη χαρά να είναι καλεσμένοι μου η Μελίνα Κανά, ο Κώστας Παρίσσης, ο Χρυσόστομος Καραντωνίου και ο Σταύρος Σιόλας, τον οποίον εκτιμώ πολύ.
Με τη Μελίνα Κανά τι είναι εκείνο που σας έκανε να επικοινωνήσετε;
Ο θαυμασμός μου. Τη Μελίνα την θαυμάζεις και την αγαπάς. Το επιδίωξα να την συναντήσω. Το ήθελα πάρα πολύ και ήμουν σίγουρος για αυτό που θα έπαιρνα. Συνεργαστήκαμε δύο καλοκαίρια και τον περσινό χειμώνα. Πήρα πολλά. Την αγαπώ και το ξέρει. Άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα η Μελίνα.
Έχεις κάνει αρκετές συνεργασίες. Τι είναι αυτό που παίρνεις από την κάθε συνεργασία;
Μια φράση που μου είπε η Μελίνα Κανά είναι ενδεικτική. Ήμασταν φοβερά κουρασμένοι μετά από προηγούμενο live και ταξίδι και το βράδυ θα παίζαμε ξανά σε τρεις χιλιάδες κόσμο. Η Μελίνα μου είπε «Δεν έχεις άλλη επιλογή». Είναι αυτό ακριβώς. Βγαίνεις και τραγουδάς. Και η Μελίνα βγήκε και τραγούδησε τρεις ώρες με την ψυχή της. Αυτό το παίρνεις.
Πιο άνετα νιώθεις στο studio ή στη σκηνή;
Και στα δύο. Στην αρχή με το studio δεν ήμουν πολύ εξοικειωμένος, αλλά το βρίσκω σιγά σιγά. Ο καλύτερος τρόπος να τραγουδήσεις στο studio είναι να έχεις την εντύπωση ότι είσαι live. Είναι παγωμένο πράγμα το studio, θέλει έναν χειρισμό.
Για τη σεζόν αυτή τι περιμένεις;
Αυτό που έχω σαν πλάνο, με τους μουσικούς που παίζουμε στα live είναι να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες εμφανίσεις. Πρέπει να παίζουμε.
Εκτός από τη Μελίνα Κανά που ανέφερες, έχεις άλλους καλλιτέχνες που θα ήθελες να βρεθείς μαζί τους επί σκηνής;
Σαφώς. Νομίζω ότι θα συνεργαστούμε θέλει δε θέλει, με τη Βιολέτα Ίκαρη. Είναι ένα πρόσωπο που λατρεύω. Η Μαρία Παπαγεωργίου είναι ένα κορίτσι που θα ήθελα να βρεθούμε. Εγώ δεν βιάζομαι να τις ανταμώσω. Έχω εμπιστοσύνη στο χρόνο ότι θα μας φέρει στο κατάλληλο σημείο.
Απωθημένα μεγάλα καλλιτεχνικά… ένα σαράκι έχω να βρεθώ με τη Χαρούλα Αλεξίου. Βέβαια υπάρχουν μεγάλες φωνές. Η Βιτάλη, η Γαλάνη, η Αρβανιτάκη. Μεγάλες φωνές. Θα θελα να κάτσω δίπλα τους, να πάρω κι από κει.
Πάντως δίνεις σημασία στη λέξη συνάντηση.
Έτσι το βλέπω. Αυτό είναι η μουσική. Συναντάς ανθρώπους. Τι θα πει συνεργασία; Σιγά μην κάνουμε και επιχείρηση. Κι αν είναι να μην πάρεις τίποτα δεν πειράζει, φύγε άδειος. Άκουσα κάτι που μου άρεσε πολύ. Αν έχω ένα μήλο και έχεις κι εσύ ένα μήλο, μου δώσεις το μήλο σου και σου δώσω το μήλο μου, θα έχουμε από ένα μήλο ο καθένας. Αν έχω μια ιδέα κι έχεις κι εσύ μια ιδέα, σου δώσω την ιδέα μου και μου δώσεις την ιδέα σου, θα έχουμε από δύο ιδέες. Δεν θυμάμαι που το είδα, αλλά μου άρεσε πολύ.
Πληροφορίες
Ο Πάνος Παπαϊωάννου
θα εμφανιστεί στη Μουσική Σκηνή Σφίγγα
Το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2018
