Η Παρεξήγηση του Albert Camus. 2ος χρόνος | Θέατρο Radar

Η παρεξήγηση
του Albert Camus
σε σκηνοθεσία Αναστασίας Παπαστάθη
στο θέατρο Radar
Από 21 Οκτωβρίου 2016

Στην κεντρική Τσεχία του μεσοπολέμου και ενώ ο τρόμος της γερμανικής κατοχής απειλεί ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, δυο γυναίκες, η Μητέρα και η κόρη της Μάρθα διατηρούν σε μια απομακρυσμένη περιοχή ένα πανδοχείο.

Όποιον πελάτη φτάνει εκεί, τον δολοφονούν. Τον κλέβουν και ρίχνουν το πτώμα του στο ποτάμι. Στόχος τους είναι, να συγκεντρώσουν χρήματα για να μπορέσουν να φύγουν από τον σκοτεινό και καταθλιπτικό Βορά και να ταξιδέψουν στο Νότο, για να συναντήσουν την θάλασσα και το φως του ήλιου.

Η ρουτίνα των εγκλημάτων τους διαταράσσεται, όταν στο πανδοχείο φτάνει ένας ταξιδιώτης διαφορετικός από τους άλλους. Ο Γιαν. Ο Γιαν έρχεται από τον Νότο και είναι πλούσιος: το τέλειο θύμα. Όμως επιλέγει να κρατήσει την πραγματική του ταυτότητα κρυφή.

Ως το τέλος;

Διάλεξα τη δημιουργία για να ξεφύγω από το έγκλημα.
Και να που με σέβονται! Τι παρεξήγηση!
Albert Camus

Ο Καμύ ως γνήσιος στοχαστής, θέτει ερωτήματα. Και για να απεγκλωβίσει τον θεατή, από το κυνήγι των μυστηριακών εξελίξεων του έργου, τον κάνει κοινωνό όλων των μυστικών του. Αλλού θέλει να κατευθύνει την σκέψη μας. Τα ερωτήματά του είναι υπαρξιακά και φιλοσοφικά ταυτόχρονα. Το μοιραίο είναι τελικά αναπόφευκτο; Όποιος παίζει με την ζωή το πληρώνει; Ποια είναι η σχέση του παράλογου και της αυτοκτονίας; Πότε ο άνθρωπος παύει να επαναστατεί; Ποια είναι η σχέση του θεού με τον άνθρωπο; Είναι ο Θεός σκληρός και άσπλαχνος; Ή μήπως ο άνθρωπος έχει πάψει να τον αναζητά μέσα του;

Η παρεξήγηση επιχειρεί να αναπαράγει εκ νέου, σε έναν σύγχρονο μύθο, το αρχαίο θέμα του μοιραίου. Εάν ο άνθρωπος θέλει να αναγνωρίζεται πρέπει απλά να λέει ποιος είναι. Αν σιωπά ή ψεύδεται πεθαίνει μόνος και το σύμπαν γύρω του βουλιάζει στη δυστυχία. Και επειδ,ή δίχως αμφιβολία, ακόμα και τη γλώσσα της αλήθειας να μιλήσει πάλι στο τέλος θα πεθάνει, τουλάχιστον σ' αυτή την εκδοχή θα έχει προλάβει και να ζήσει.

Είδαμε:

Πάντα πίστευα ότι η καλή σκηνοθεσία είναι αυτή που δεν φαίνεται. Φωτεινές εξαιρέσεις με κάνουν να διαφωνώ με μένα, αλλά η Αναστασία Παπαστάθη ανήκει σε αυτήν την πρώτη κατηγόρια. Μετέφρασε το κείμενο και το σκηνοθέτησε λέξη την λέξη, εικόνα την εικόνα και αίσθημα το αίσθημα φωτίζοντας όλες του τις πτυχές. Το μαύρο χιούμορ του, την φιλοσοφική του διάθεση, την κριτική στην κοινωνία και στους λαούς και όλους αυτούς τους διαχωρισμούς που προανέφερα. Παράλληλα καθοδήγησε τους ηθοποιούς στον σωστό δρόμο, μεταφέροντας το δράμα με απλότητα και βαθιά τραγικότητα. Επικεφαλής η Μαρία Σκούντζου. Αυτή η επιβλητική, μυστηριακή φιγούρα που με την μητρική φωνή της και το ενοχικά δολοφονικό της βλέμμα, που με τον απλούστερο τρόπο μεταφέρει το πιο τραγικό. Δίνει μια σπουδαία ερμηνεία. Η ίδια η Παπαστάθη. Η απελπισμένη Μάρθα που με την ερμηνεία της καταφέρνει να είναι βαθύτατα σκληρή και αναίτια, χωρίς όμως να προκαλεί τον θυμό του θεατή, αλλά μόνο τον οίκτο. Το αερικό υπηρέτης Γιώργος Βούτος, που με το βλέμμα του έλεγε όλα τα λόγια του βουβού του ρόλου. Το θύμα Γιαν - Κώστας Καζανάς, που έφερε το τραγικό αυτού που θυσιάζετε χωρίς να το ξέρει. Άλλωστε η υποψία δεν είναι γνώση. Τέλος η Ηλέκτρα Αρσενίδου. Μια αρχετυπικά τραγική ηρωίδα και μία ωραία δική της ερμηνευτική στιγμή. Περισσότερα...

[Κείμενο / review από τον Διονύση Χριστόπουλο για το Musicity.gr απο την παράσταση, 15/12/2015 ]  

Σημείωμα σκηνοθέτη

Αντιλαμβάνομαι το έργο ως σύγκρουση ανάμεσα σε δύο κόσμους. Το Φως και το Σκοτάδι. Στην ουσία είναι σύγκρουση ανάμεσα σε ανθρώπινες ψυχές. Αυτές με ενδιαφέρει να διερευνήσω γιατί μόνο έτσι αποκτούν υπόσταση οι αφηρημένες έννοιες. Το σκοτάδι εκπροσωπεί η Μητέρα και η Μάρθα. Είναι ένας κόσμος που δολοφονεί, κλέβει, εξαπατά και στραγγαλίζει κάθε είδους συναίσθημα. Το φώς εκπροσωπεί η Μαρία, γέννημα θρέμμα του Νότου, του ήλιου και της θάλασσας. Η Μαρία αισθάνεται και διαισθάνεται αυτό που θα συμβεί, εκφράζει τα συναισθήματά της με καθαρότητα και αλήθεια., έχει πάθος για την ζωή. Ο Γιαν που κινείται ανάμεσα στους δύο κόσμους, απορροφάται τελικά από το σκοτάδι που συνήθως είναι ποιο δυνατό. Όσο για τον υπηρέτη, εξυπηρετεί το μοιραίο, το αναπόφευκτο, άλλοτε με την μορφή του Θεού και άλλοτε με την μορφή του δαίμονα. Επιλέγω να διατηρήσω την εποχή της «Παρεξήγησης» του Albert Camus, γιατί πιστεύω ότι αυτό ακριβώς αναδεικνύει το σύγχρονο και διαχρονικό ενός έργου. Όλα επαναλαμβάνονται με άλλο τρόπο. Μήπως σήμερα δεν ζούμε κάτι αντίστοιχο, με τον τρόμο της γερμανικής κατοχής του μεσοπολέμου και της αστυνόμευσης της γκεστάπο;

Αναστασία Παπαστάθη

Συντελεστές:

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Αναστασία Παπαστάθη
ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ & ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Ειρήνη Παγώνη
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Πάνος Φορτούνας
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΈΤΗ: Σοφία Παναηλίδου

Ερμηνεύουν με σειρά εμφάνισης οι ηθοποιοί

ΜΗΤΕΡΑ : Μαρία Σκούντζου
ΜΑΡΘΑ : Αναστασία Παπαστάθη
ΥΠΗΡΕΤΗΣ : Γιώργος Βούτος
ΓΙΑΝ : Κώστας Καζανάς
ΜΑΡΙΑ : Ηλέκτρα Αρσενίδου