Γιώτα Νέγκα – Θέμης Καραμουρατίδης
Ο τελευταίος εαυτός είναι ο πιο σοφός
Ένας δίσκος, τρεις άνθρωποι. Γιώτα Νέγκα, Θέμης Καραμουρατίδης, Οδυσσέας Ιωάννου. Ενωμένοι σε μια αυθύπαρκτη μουσική οντότητα μας έφεραν δώρα. Δέκα δώρα αγάπης απευθείας από το πεντάγραμμο της καρδιάς τους. Δέκα δώρα αγάπης, που δεν σταματάνε να σε εκπλήσσουν συναισθηματικά άμα τη ακροάσει. Και όταν το player κάνει return και πάει πάλι στο πρώτο κομμάτι, νιώθεις μεγάλη ανακούφιση που η ιστορία του Τελευταίου Εαυτού ξεκινά και πάλι από την αρχή…
Στίχοι βάλσαμο για τις ψυχούλες μας, μουσική ταξιδιάρικο πουλί και μια Γιώτα Νέγκα που όταν ερμηνεύει, σε διαλύει και σε στήνει ξανά από την αρχή ολοκαίνουργιο, σαν να γεννήθηκες μόλις.
Ο «Τελευταίος Εαυτός» είναι η δεύτερη ολοκληρωμένη συνεργασία σας. Μοιάζει κάτι σαν φυσική συνέχεια της πρώτης…
Θ.Κ. Ακριβώς! Αυτός ο δίσκος είναι μια συνέχεια που ήρθε απολύτως φυσικά. Ήταν τέτοιο το δέσιμο που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεργασίας με το «Καινούριο φιλί», τέτοιος ο τρόπος που δουλέψαμε, αλλά και το αποτέλεσμα το οποίο επιτύχαμε, που μετεξελίχθηκε σε μια φυσική ανάγκη να έχει συνέχεια και πορεία στον χρόνο.
Ποιος είναι ο «Τελευταίος Εαυτός» για τον καθένα σας;
Θ.Κ. Είναι ο πιο έμπειρος, ο πιο σοφός, αυτός που έχει δοκιμάσει και ξέρει πια. Είναι ο πιο πρόσφατος, εκείνος που έχει επιφορτιστεί με τη σοφία της εμπειρίας και σε θέτει σε μια διαδικασία αυτοαποδοχής.
Γ.Ν. Για μένα είναι αυτός που γεννήθηκε ύστερα από τη συνάντηση των τριών μας μέσα από τα δύο πρώτα τραγούδια που φτιάξαμε στον πρώτο δίσκο και στην πορεία μάς έκανε να κερδίσουμε το επόμενο βήμα μας. Ο Θέμης εξελίχθηκε ως λαϊκός συνθέτης ακόμη και σε επίπεδο τεχνικής, ο Οδυσσέας άφησε ακόμη πιο ανοιχτούς τους ορίζοντές του στιχουργικά και εγώ ξεκλείδωσα εκείνους τους διαδρόμους της λογικής που πολλές φορές στρίμωχναν την εκφραστικότητά μου στο στούντιο. Με άφησα ελεύθερη και χωρίς σκέψη να αφουγκραστώ και να αποδώσω το νόημα του «Τελευταίου Εαυτού».
Θ.Κ. Πράγματι, η σχέση που απέκτησε η Γιώτα με τον εαυτό της μέσα στο στούντιο είναι ένα μεγάλο απόκτημα που έφερε αυτός ο δίσκος. Όντας τόσο «καθαρός» άνθρωπος, όταν έμπαινε στη φάση της ηχογράφησης, έβαζε περισσότερη σκέψη απ’ όση χρειαζόταν και αυτό αυτόματα κλείδωνε κάποια πεδία της. Αυτή τη φορά, απελευθερωμένη πια, άφησε να βγει ατόφιο αυτό που έχει μέσα της, χωρίς να το φιλτράρει.
Πόσο απέχει η πρώτη ανάγνωση των στίχων από το τελικό ερμηνευτικό αποτέλεσμα; Τα τραγούδια «σκηνοθετούνται» πριν μπουν στο στούντιο;
Θ.Κ. Πάντα υπάρχει μια αρχική ιδέα από τον δημιουργό, ένας κορμός, εάν θες, με τάξη, οργάνωση και στήσιμο, που δίνει κάποιες βασικές κατευθυντήριες γραμμές στον ερμηνευτή. Μετά έρχεται η δική του προσθήκη, σαν να παίρνει τη συνταγή που του δίνεται και να δημιουργεί το τελικό αποτέλεσμα, διηθημένο μέσα από τα φίλτρα της δικής του καρδιάς. Άλλωστε, η ερμηνεία είναι η τρίτη δημιουργία.
Γ.Ν. Στον συγκεκριμένο κυρίως δίσκο τα λόγια του Οδυσσέα έχουν τέτοια ευθύτητα, που δε χρειάστηκε να περάσω σε ένα δεύτερο ή τρίτο επίπεδο σκέψης και επεξεργασίας της ερμηνείας. Μόλις έμπαινες μέσα τους, αυτά άνθιζαν από μόνα τους και γεννούσαν πηγαία το συναίσθημα.
Κάθε τελευταίος εαυτός είναι και ο καλύτερος;
Γ.Ν. Κάθε επόμενος εαυτός εμπεριέχει όλους τους προηγούμενους και αυτό δηλώνει την εξέλιξη. Ακόμη και εάν μιλήσουμε για περιστάσεις όπου στο «τώρα» σου βρίσκεσαι σε μια πορεία κατηφορική εν συγκρίσει με το πρόσφατο παρελθόν σου, δεν παύει ακόμη και αυτός ο εαυτός να κουβαλά τη σοφία της εμπειρίας. Άλλωστε, όπως δηλώνει και η ακολουθία Fibonacci στο εξώφυλλο του δίσκου μας, είμαστε το άθροισμα του παρελθόντος μας.
Επομένως, είναι ο καινούριος εαυτός που επιστρέφει πίσω στα ουσιώδη ή εκείνος που γυρίζει ηττημένος μετά από μια σπουδαία ζωή;
Γ.Ν. Ένα από τα σπουδαία δώρα της τέχνης είναι η δυνατότητα της πολλαπλής ανάγνωσης που προσφέρει. Για εμένα, λοιπόν, δεν ταυτίζεται με τίποτα από αυτά τα δύο, παρά με εκείνη τη στιγμή που, έχοντας χάσει λίγο το νόημά σου, συνειδητοποιείς αυτή ακριβώς την κατάσταση στην οποία έχεις περιέλθει. Επομένως, πάλι κέρδος έχεις.
Θ.Κ. Εγώ εμμένω στην έννοια της σοφίας και την πείρας με την οποία είναι επιφορτισμένος. Σε αυτή τη σοφία που κουβαλάω πια ως προίκα και επιστρέφω στο «σπίτι που με γέννησε» με μια νοσταλγία, αλλά με μια άλλη, καινούρια συνθήκη αυτή τη φορά.
Μιλάτε για «μάχες». Σήμερα δίνουμε τις μάχες που πρέπει; Πολεμάμε σωστά;
Γ.Ν. Εάν εξετάσουμε το γενικό πλαίσιο, τότε γρήγορα καταλαβαίνουμε πως κάτι δεν κάνουμε σωστά. Ωστόσο, στους καιρούς που ζούμε, η μάχη που δίνουμε είναι περισσότερο από εμάς προς τα μέσα παρά από εμάς προς τα έξω. Είναι εκείνη η προσπάθεια που μας κάνει να ψάχνουμε τον άνθρωπο μέσα μας.
Θ.Κ. Προσωπικά μεταφράζω τη μάχη ως κόπο και γι’ αυτό τον λόγο νομίζω πως δεν κοπιάζουμε αρκετά στα πράγματα. Έχουμε γίνει πιο επιδερμικοί, είναι σαν να μένουμε στο πρώτο επίπεδο, χωρίς να παιδευόμαστε να περάσουμε στο επόμενο. Ίσως και οι ευκολίες που ήρθαν στη ζωή μας να έχτισαν βαθμηδόν αυτή τη φιλοσοφία, η οποία έγινε πια συνείδηση και ακόμη και τώρα που αυτές υποχωρούν, είναι δύσκολο να επιστρέψουμε σε έναν καθαρό τρόπο σκέψης. Αλλά, ακόμη και εκείνοι που το τολμούν και επιστρέφουν, πόσους «συνένοχους» μπορούν να βρουν για να χτίσουν ένα πυρήνα;…
Όταν είχαμε το «λίγο», μας απέδιδε πολύ συναισθηματικά. Στη συνέχεια, το «λίγο» έγινε «πολύ» και αυτό μας αφαίρεσε από το συναίσθημα. Επομένως, τώρα προσπαθούμε να επιστρέψουμε στην πρώτη κατάσταση;
Θ.Κ. Όταν ήμουν μικρός, λαχταρούσα να φτιάξω μια τεράστια δισκοθήκη. Ήθελα να αποκτήσω όσο περισσότερους δίσκους μπορούσα, έψαχνα συνεχώς, μάζευα λεφτά, μηχανευόμουν κάθε τρόπο για να το επιτύχω. Το 2016 έχω μια εφαρμογή στο κινητό μου, που μου επιτρέπει με ένα κλικ να έχω πρόσβαση σε εκατομμύρια τραγούδια και παρ’ όλα αυτά, εγώ δεν ξέρω τι να ακούσω. Αυτή η πληθώρα επιλογών σου στερεί, τελικά, το ίδιο το δικαίωμα της επιλογής. Αυτό το δικαίωμα που στην ουσία καθορίζει και το ποιος είσαι.
Γ.Ν. Είναι σαν να έχεις μπροστά στα μάτια σου ένα βουνό και να βλέπεις τα πάντα κάτω από τη σκιά του.
Είναι εύκολο για έναν έντεχνο συνθέτη να μπαίνει σε λαϊκούς δρόμους;
Θ.Κ. Είναι «εύκολο» να μπεις σε οποιονδήποτε δρόμο σε βρίσκει έντιμο στα βήματά σου. Σε όποια νέα συνθήκη μπαίνω, επιλέγω να το κάνω ως μαθητής που με αγάπη και υπομονή ανακαλύπτει και γεννάει από την αρχή. Δε μου αρέσει να βαδίζω βρόμικα ή χυδαία στο παιχνίδι της μουσικής. Έτσι έγινε και με το λαϊκό τραγούδι και εμένα. Πάντα ζήλευα το αίσθημα που συνοδεύει το άκουσμα ενός λαϊκού τραγουδιού, αυτή την έκρηξη που αισθάνεται ο ακροατής του. Υπήρχε πάντα ο ευσεβής πόθος μέσα μου κι έτσι, όταν βρέθηκε η Γιώτα Νέγκα στον δρόμο μου, ήταν κάτι σα μάνα εξ ουρανού. Μια ευκαιρία να πραγματοποιήσω ένα όνειρο και ταυτόχρονα να διαπιστώσω μέχρι πού μπορώ να «απλώσω τα χέρια μου».
Και η μελοποίηση κοινωνικού στίχου;…
Θ.Κ. Τα πάντα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που εκφράζονται τα νοήματα, όχι με το περιεχόμενο αυτό καθαυτό. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να μιλήσεις για το ίδιο θέμα. Ένας σπαρακτικός στίχος μπορεί να μελοποιηθεί εξίσου σπαρακτικά και να δώσει ένα πολύ συγκεκριμένο αισθητικό αποτέλεσμα. Μπορεί όμως να μελοποιηθεί και με έναν τρόπο που φέρνει την ισορροπία. Το «Χώμα στα φτερά» είναι ένα τέτοιο παράδειγμα ενός τραγουδιού με βαθιά πολιτικό στίχο, που ντύθηκε με μια μελωδία τσιφτετελιού ακριβώς για να έρθουν οι γραμμές του σε μια ισορροπία και να μπορέσουν να αφήσουν τα νοήματά του να ανθίσουν.
Γ.Ν. Και φυσικά αυτή η στάθμιση των δυναμικών και η απορρέουσα ισορροπία προσφέρει τρομερή βοήθεια στον ερμηνευτή. Σου δίνει χώρο να αναπτύξεις το συναίσθημά σου, χωρίς να το περιορίζεις σε μια μουσική που έρχεται να το «σκεπάσει».
Τη στιγμή της δημιουργίας υπάρχει το δίλημμα «η τέχνη για την τέχνη ή η τέχνη για τον άνθρωπο»;
Θ.Κ. Ακόμη και η φιλοσοφία της τέχνης για την τέχνη, από τη στιγμή που δημιουργείται έστω για να καλύψει την ανάγκη ενός ανθρώπου, του δημιουργού της, πάλι καταλήγει να γίνεται τέχνη για τον άνθρωπο. Ακόμη κι όταν δημιουργείς με μια τάση εσωστρέφειας και προσωπικής ικανοποίησης, όταν επικοινωνείς ουσιαστικά με αυτό που κάνεις και αυτό εμπεριέχει αλήθεια, θα βρει τον τρόπο του να βγει στο φως και αυτό το φως θα το δουν κι άλλοι. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα τραγουδιών που στο άκουσμα των στίχων τους δε βγάζεις ένα σαφές νόημα. Κι όμως, ακριβώς επειδή δημιουργούν ένα σύνολο, είναι τόσο δυνατό το συναίσθημα που γεννούν, που δε μένεις στην ακριβή ή μη κατανόηση των λέξεων, σου φτάνει που σε διαπερνούν.
Γ.Ν. Όση ώρα ακούω τον Θέμη να μιλάει, στο μυαλό μου τριγυρνάει μία λέξη, «αλήθεια». Αυτή είναι που βρίσκεται κάτω από όλα και δημιουργεί τις συνδέσεις ακόμη και όταν το έδαφος φαινομενικά δεν είναι τόσο πρόσφορο. Η αλήθεια είναι μια αδιαπραγμάτευτη πραγματικότητα, που δε χρειάζεται ανάλυση. Φτάνει στα πράγματα ερήμην σου και δεν έχει ανάγκη από τη δική σου επισήμανση.
Θ.Κ. Αυτό αποδεικνύεται και στην πράξη. Όταν, για παράδειγμα, γράφω ένα τραγούδι επί σκοπού και όχι φωτίζοντάς το με την αλήθεια μου, ακόμη κι αν η πρώτη αντίδραση του κόσμου είναι η αποδοχή, σε έναν δεύτερο χρόνο ποτέ δεν το κάνει δικό του κι αυτό γιατί στερούμενο αλήθειας δεν επιτρέπει να συνδεθείς ουσιαστικά μαζί του.
Ποια είναι η αποστολή αυτού του δίσκου;
Γ.Ν. Όταν γράφει ο στιχουργός, δημιουργεί έναν δικό του κόσμο. Σε αυτόν έρχεται να προστεθεί εκείνος του συνθέτη και στο τέλος του ερμηνευτή. Έτσι, προκύπτει μία κοινή αλήθεια τριών ανθρώπων. Από τη στιγμή που αυτή βγαίνει στο φως, η μόνη της αποστολή είναι να συναντήσει άλλους ανθρώπους και εκείνοι να βρουν με τη σειρά τους αληθινά κομμάτια μέσα σε αυτή.
Θ.Κ. Και φυσικά γι’ αυτό τον λόγο θέλουμε να ταξιδέψουμε αυτό τον δίσκο παντού. Να πάρει τον χώρο που του αναλογεί και να φτάσει στα αυτιά και στις καρδιές του κόσμου.
* H συνέντευξη αναδημοσιεύεται στο musicity.gr
Πηγή: Περιοδικό Gadget & Entertainment TechMatrix, Τεύχος Απριλίου 2016
Νέα συνεργασία: Musicity.gr & Tech Μatrix – Το απόλυτο περιοδικό Gadget & Entertainment!
Κάπου ανάμεσα στον ιδιαίτερο κόσμο της τεχνολογίας και του πολιτισμού το Tech Matrix θα φιλοξενεί στις σελίδες του θέματα του musicity.gr. Διαβάστε περισσότερα…
Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση φωτογραφιών, video & κειμένων για αναδημοσίευση χωρίς την άδεια μας ή/και αναφορά του musicity.gr και του συντάκτη / φωτογράφου ως πηγή.
ads in article συνεντεύξεις}
