Η Κωνσταντίνα Πάλλα κυκλοφόρησε πρόσφατα το πρώτο της προσωπικό άλμπουμ, με τίτλο «Όνειρα». Για την ώρα μοιράζει την καθημερινότητά της ανάμεσα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου τραγουδά. Έχει σπουδάσει κλασική κιθάρα και εκείνο που την απασχολεί είναι έστω και ένας ακροατής να ταξιδέψει μαζί της, με έστω και ένα τραγούδι του δίσκου της. Την συναντήσαμε και μιλήσαμε για τη μουσική, το πόσο επηρεάζεται η δημιουργία από την κρίση και πώς φαντάζεται τη ζωή της μετά τα «Όνειρα».
Το πρώτο σου προσωπικό cd ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε. Πώς έφτασες στην ολοκλήρωσή του;
Οι ηχογραφήσεις κράτησαν περίπου τρεις μήνες. Είχαν γίνει ήδη αρκετές πρόβες πιο πριν. Ήταν μια συνειδητοποιημένη δουλειά, ξέραμε εξ’ αρχής τι ήχο θέλουμε να βγάλουμε, τι θέλουμε να πούμε… και έχοντας τους κατάλληλους ανθρώπους δίπλα μου, τους κατάλληλους μουσικούς και τους Γιάννη Δίσκο και Λάμπρο Κουντουρόγιαννη στην ενορχήστρωση, ήταν όλα τέλεια. Αφέθηκα στα χέρια τους.
Το υλικό το συγκέντρωνες αρκετά χρόνια, ή γράφτηκε λίγο καιρό πριν τον δίσκο;
Το πιο παλιό τραγούδι του δίσκου είναι το «Φεγγάρι» και έχει γραφτεί στα χρόνια που σπούδαζα στην Έδεσσα. Τα υπόλοιπα είναι πρόσφατα κομμάτια.
Από ζεϊμπέκικο μέχρι μπάλκαν πώς αντιμετωπίζεις τόσα διαφορετικά μουσικά είδη μέσα στο ίδιο cd;
Εκεί αντικατοπτρίζεται όλη η πορεία της ζωής μου. Γεννήθηκα στα Τρίκαλα, όπου μεγάλωσα με Βασίλη Τσιτσάνη, Καλδάρα, ρεμπέτικα και λαϊκά. Στην πορεία, πηγαίνοντας για σπουδές στην Έδεσσα και δουλεύοντας εκεί σε γάμους, σε πανηγύρια και σε ταβέρνες – γιατί αυτές ήταν οι πρώτες μου δουλειές και τις θεωρώ μεγάλα παράσημα – ήρθα σε επαφή με την βαλκανική μουσική. Μπρέγκοβιτς και Μακεδονία γενικότερα. Όλα αυτά μίλησαν μέσα μου και δεν θέλω να τα αποβάλλω. Από την άλλη σέβομαι πάρα πολύ την παράδοση που έχουμε σαν χώρα, που είναι τεράστια. Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να έχει τέτοια ποικιλομορφία στην παράδοσή της. Οφείλω σαν μουσικός να το σκεφτώ, να το μελετήσω και να το εκφράσω στον δίσκο μου.
Ένα κορίτσι που έχει σπουδάσει κλασική κιθάρα πώς μπαίνει στη διαδικασία να αντιμετωπίσεις το μπάλκαν ή το ζεϊμπέκικο;
Έχω σπουδάσει γενικότερα μουσική και θεωρία της μουσικής. Ξέρω επομένως πού πρέπει να αφαιρεθεί η κιθάρα και πού πρέπει να μπει. Όταν παίζω βέβαια ζωντανά δεν θέλω να την αφήνω από τα χέρια μου, γιατί νιώθω μισή. Είναι σημαντικό όταν ασχολείσαι με κάθε είδος μουσικής, να το ψάχνεις σε βάθος. Όταν θα ασχοληθώ με έναν βαλκανικό ήχο, θα προσαρμοστώ στον βαλκανικό ήχο. Αυτή είναι η δουλειά μας. Οφείλουμε να μελετάμε και να προσαρμοζόμαστε.
Ο στίχος πώς μπήκε στην πορεία;
Πάντα έκανα στιχάκια στο μυαλό μου. Έτσι μάθαινα τα μαθήματα στο σχολείο, έτσι μιλούσα στους συμμαθητές και στους γονείς μου… έτσι εκφράζομαι. Κάνω στιχάκια και τα ντύνω με μουσική.
Πώς ξεκινάς επαγγελματικά να ασχολείσαι με το τραγούδι;
Είχα πάντα στη ζωή μου σαν όνειρο ότι θα μεγαλώσω και θα ασχοληθώ με τη μουσική. Επομένως από την Τρίτη Δημοτικού που ξεκινάω τις σπουδές μου, πολύ συνειδητά αρχίζω να στήνω τις γνώσεις μου και την εκπαίδευσή μου.
Στα live σου πώς επιλέγεις τα τραγούδια που θα πεις;
Λέω μόνο τραγούδια που αγαπάω. Μπορεί να έρθεις να μου ζητήσεις ένα τραγούδι που να είναι στη μόδα τώρα. Πρέπει να το πιστεύω για να στο πω. Σε οποιονδήποτε χώρο κι αν ανήκει. Φιλτράρονται όλα μέσα από μένα και το δικό μου ήχο. Αλλά θέλω να έχει μια αισθητική και μια αξιοπρέπεια το τραγούδι. Μια αλήθεια εσωτερική.
Τα λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια του παρελθόντος πώς τα αντιμετωπίζεις εσύ σήμερα;
Με σεβασμό. Αυτοί οι άνθρωποι ήξεραν γιατί τα έγραψαν έτσι, γιατί έκαναν αυτές τις ενορχηστρώσεις, γιατί χρησιμοποίησαν αυτά τα όργανα. Ήξεραν πάρα πολύ καλά. Ήταν σπουδαίοι μουσικοί. Δεν θα έρθω εγώ στο σήμερα να πω ποιος ήταν ο Τσιτσάνης. Σέβομαι και μαθαίνω συνεχώς από αυτά. Κάθε φορά που τα παίζω ή που τα ακούω σπίτι μου ανακαλύπτω και κάτι καινούριο. Είναι ανεκτίμητος θησαυρός γνώσης αυτά που μας άφησαν αυτοί οι άνθρωποι. Ο Λοΐζος, ο Άκης Πάνου, όλοι αυτοί οι μουσικοί. Είναι μύθοι.
Από τον στίχο αυτών των τραγουδιών τι μαθαίνεις;
Ότι τα σημαντικά πράγματα λέγονται απλά. Δεν χρειάζεται να πεις πολλά λόγια για να εκφράσεις αυτό που νιώθεις. Να μιλάμε απλά και έτσι θα φτάσουμε στις καρδιές των ανθρώπων. Λέει το τραγούδι «Εμείς νυχτώσαμε νωρίς», δεν χρειάζεται να πεις τίποτε άλλο. Είναι τόσο απλό και μεγαλοφυές. Όταν τα ακούω δεν θέλω να ξαναγράψω ποτέ στη ζωή μου.
Ναι αλλά ξαναγράφεις.
Μετά σκάει κάτι μέσα μου. Νιώθω την ανάγκη να εξωτερικεύσω αυτά που νιώθω και αυτά που σκέφτομαι. Ζορίζομαι για λίγους μήνες και ξαφνικά ένα βράδυ θα μου βγει το τραγούδι.
Είσαι από τους καλλιτέχνες που για να γράψουν θα κλειστούν στον εαυτό τους; Θα περάσουν μια περίοδο εσωστρέφειας;
Ακριβώς. Είναι δύσκολη αυτή η περίοδος. Έχεις συνεχώς το συναίσθημα ότι κάτι σου φταίει, ότι κάτι δεν πάει καλά. Αλλά ξαφνικά έρχεται ένα βράδυ που βγαίνει το τραγούδι από μέσα μου και τελειώνει. Είναι τόσο απλό όσο σου το περιγράφω, γράφω το τραγούδι, κλείνω το τετράδιο και πηγαίνω για ύπνο.
Πώς ξεκινάει αυτή η περίοδος;
Περνάς μια κατάθλιψη. Όχι ουσιαστική κατάθλιψη, αλλά κάτι σου φταίει. Μπορεί να μιλάμε και ταυτόχρονα μέσα μου εγώ κάνω δεύτερες σκέψεις, δεν είμαι τόσο ενεργητική. Πέφτω λίγο και αυτό το αφήνω να τραφεί από μένα και να φτάσω στην ολοκλήρωση.
Όταν πρωτοξεκίνησες επαγγελματικά να τραγουδάς, έλεγες τα τραγούδια σου;
Ντρεπόμουν πάρα πολύ. Τα έλεγα μόνο στις παρέες μου στην Έδεσσα και πολύ αργότερα στη Θεσσαλονίκη έλεγα ότι κι εγώ γράφω. Ντρεπόμουν. Κι ακόμα ντρέπομαι μπορώ να σου πω.
Υπάρχει ένα άγχος για το πώς θα το αντιμετωπίσει ο θεατής. Όμως με το που θα ξεκινήσω το τραγούδι, λέω μέσα μου ότι «αυτή είναι η αλήθεια μου», δεν μπορώ να κάνω κάτι. Νιώθω απλά την ανάγκη να σου τη μεταφέρω. Αγχώνομαι στην αρχή, αλλά μετά λέω «σου ανοίγω την ψυχούλα μου, πάρ’ την και κάν’ την ό, τι θες».
Αυτό σημαίνει ότι έχεις αποδεχτεί και την αλήθεια σου.
Φυσικά. Αν δεν κάνεις αυτοκριτική δεν μπορείς να δημιουργήσεις. Πρώτα πρέπει να δω εμένα για να είμαι ειλικρινής σε αυτά που λέω. Δεν μπορώ να σου λέω ψέματα. Ο ακροατής το ψεύτικο τραγούδι το αντιλαμβάνεται. Ό, τι είναι από την ψυχή σου, δεν μπορεί να κρυφτεί. Είναι αλήθεια και μένει.
Έχεις σπουδάσει μάρκετινγκ. Πώς συνδέεται το μάρκετινγκ με τη μουσική;
Η μουσική είναι προϊόν και κάθε προϊόν χρειάζεται μάρκετινγκ. Η μουσική επειδή έχει παραπάνω έκθεση, χρειάζεται ακόμα περισσότερο μάρκετινγκ, ειδικά στις μέρες μας που η πληροφόρηση είναι τεράστια. Επειδή είναι πολύ λεπτό το ζήτημα του μάρκετινγκ, νομίζω ότι κάθε καλλιτέχνης πρέπει να αφήνεται στα κατάλληλα χέρια. Παρ’ ότι σπούδασα μάρκετινγκ, δεν μπορώ να το ασκήσω πάνω μου. Δεν θα το κάνω καλά.
Είναι κάπως περίεργο, γιατί μπαίνεις στην διαδικασία να προωθήσεις όλο σου τον συναισθηματικό κόσμο.
Νιώθεις περίεργα. Από τη στιγμή που μπαίνουν τα χρήματα στη μέση, είναι περίεργο. Δεν γίνεται αλλιώς, αλλά δεν θέλω να το κάνω τόσο μαθηματικό στο μυαλό σου. Θέλω απλά να σκέφτομαι ότι σας χαρίζω στην ψυχή μου.
Είναι μια περίοδος που πολλοί τραγουδοποιοί κάνουν την εμφάνισή τους.
Ήταν καιρός πια. Περάσαμε έναν μεσαίωνα όσον αφορά στη δημιουργία. Δεν έγραφαν πολλά παιδιά, δεν ακούγαμε πολλά διαφορετικά ήδη μουσικής, δεν έπαιζαν τα ραδιόφωνα ακραία πράγματα, δεν έπαιζαν τόσο παράδοση, δεν έπαιζαν τόσο λαϊκά. Περνάμε και μια περίοδο κρίσης, όπου πάντα έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη τη δημιουργία. Επομένως η νέα γενιά εκφράζεται περισσότερο μέσα από την τέχνη. Νομίζω αυτό είναι το όπλο μας απέναντι στην κρίση. Ήρθε μάλλον το πλήρωμα του χρόνου.
Βλέπουμε μια στροφή στην παράδοση και το λαϊκό ήχο. Εσύ πώς το εξηγείς αυτό;
Πάντα γυρνάμε πίσω για να πάμε μπροστά. Περνάμε μια παρακμή, αναγκαζόμαστε να δούμε το παρελθόν μας, για να θυμηθούμε τα λάθη μας, να μην τα επαναλάβουμε και να εξελιχθούμε. Κάνεις πίσω, θυμάσαι τα παλιά σου και πας μπροστά.
Τι κοινό βρίσκεις ανάμεσα στην παράδοση και στα λαϊκά τραγούδια.
Είναι άλλοι δρόμοι, όμως εκείνο που θα έλεγα ότι βρίσκω κοινό είναι η ομαδικότητα που υπάρχει. Βγαίνουν όλοι μαζί προς τα έξω. Δεν ακούγεται μια φωνή μπροστά και πίσω να παίζει κάτι αόριστο. Όλοι παίζουν με ψυχή. Γι΄ αυτό και παλιά ηχογραφούσαν όλοι μαζί. Αυτή την ομαδικότητα και την ταυτόχρονη δημιουργία τη ζηλεύω και τη βλέπω σαν κοινό στοιχείο. Θα ήθελα πάρα πολύ να το φέρουμε αυτό στο σήμερα. Θα ήθελα πάρα πολύ να μπούμε όλοι μαζί στο στούντιο και να γράψουμε ζωντανά. Είναι άλλος ήχος.
Νιώθεις ότι οι τραγουδοποιοί της γενιάς σου έχουν ευθύνη να φέρουν κάτι καινούριο στον ήχο.
Όλοι οι καλλιτέχνες έχουμε ευθύνη. Ο κάθε καλλιτέχνης οφείλει να φιλτράρει, και να μιλάει για αυτό που νιώθει, αλλά και για αυτό που θέλει ο κόσμος τη δεδομένη στιγμή. Οι καλλιτέχνες και οι εκπαιδευτικοί αλλάζουν το ρουν της ιστορίας.
Τον ήχο της σημερινής τραγουδοποιΐας πώς τον ακούς;
Χαίρομαι, γιατί έχουμε σπουδαίους μουσικούς. Και όχι μόνο στην Ελλάδα. Έχουμε εξελιχθεί τόσο πολύ τεχνικά, που αν αυτό το συνδυάσουμε με ψυχική εξέλιξη θα έχουμε ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει στις μέρες μας. Τώρα έχουμε την καλύτερη τεχνική γνώση, τα καλύτερα μηχανήματα, τώρα είμαστε εξελιγμένοι οι ίδιοι σαν παίχτες… Ας βάλουμε και την ψυχούλα μας και θα γίνουν μεγάλα πράγματα.
Από τον δίσκο που κυκλοφόρησε τώρα τι περιμένεις;
Περιμένω έστω και ένα τραγούδι να αγγίξει ουσιαστικά την ψυχή, έστω και ενός ανθρώπου. Αυτό ήταν πάντα το όνειρό μου. Το ίδιο ισχύει και για τα live μου. Ένας να έρθει και να μου πει ότι «απόψε πέρασα πολύ όμορφα, ήρθα με βάρος και μου το πήρες». Αυτό ζητάει ο κόσμος που έρχεται. Θέλει να ηρεμήσει η ψυχή του.
Πόσο επηρεάζει η οικονομική κρίση τη δημιουργία;
Πάρα πολύ. Ξέρω πολλά παιδιά που επειδή δεν μπορούν να ζήσουν από αυτό τα έχουν παρατήσει. Άρα πρώτα απ’ όλα χάνουμε ταλέντα. Το μόνο καλό που βγαίνει από αυτό, είναι ότι μαζευόμαστε παρέες και παίζουμε όλοι μαζί και ανταλλάσσουμε απόψεις και κάνουμε χατίρια ο ένας στον άλλον. Βρήκαμε λίγο την ανθρωπιά μας. Είναι δύσκολο για τον δημιουργό να πληρώσει και το στούντιο και τους μουσικούς, άρα κατεβαίνει το επίπεδο της ποιότητας. Έτσι μας επηρεάζει. Χάνουμε ανθρώπους που δημιουργούν και κατεβαίνει το επίπεδο της δημιουργίας.
Γιατί το cd σου λέγεται «Όνειρα»;
Για να σας θυμίσω να κάνετε όνειρα. Γιατί βλέπω πολύ κόσμο γύρω που δεν κάνει και το βλέπω σαν μία παραίτηση ζωής. Τα όνειρα για μένα είναι οι υψηλότεροι στόχοι ζωής. Είναι αυτά που μας κάνουν να σηκωθούμε από το κρεβάτι μας, είναι αυτά που μας κάνουν να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας και να γίνουμε καλύτεροι. Πρέπει να ζούμε, να τιμάμε τη ζωή και να τη ζούμε όπως πρέπει. Με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Το ξέρω ότι περνάμε δύσκολα, αλλά με μιζέρια και θυμό δεν γίνεται τίποτα. Να κοιτάξουμε λίγο την ψυχή μας, να φτιάξουμε λίγο την ψυχολογία μας.
