Ρένα Μόρφη
Να είναι η μουσική κάτι φωτεινό και χαρούμενο
Την γνωρίσαμε ως την front woman των Imam Baildi. Η Ρένα Μόρφη δεν κρύβει ποτέ την αγάπη της στο λαϊκό τραγούδι. Άλλωστε και η περσόνα που έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια, ονόματι Σούλη Ανατολή, απ΄ το καλλιτεχνικό όνομα της τραγουδίστριας γιαγιάς της, είναι μια λαϊκή μορφή, με σίγουρη και ιδιαίτερη ταυτότητα.
Συναντηθήκαμε με αφορμή το δίσκο της «Σούλη Ανατολή» και τις επερχόμενες εμφανίσεις της στον Σταυρό του Νότου Club και μιλήσαμε για το ελληνικό τραγούδι, τους Ιμάμ Μπαιλντί, τη Σούλη Ανατολή και την αγάπη της στον Ζαμπέτα.
Πώς σκέφτηκε να συνδέσεις το παλιό ελληνικό τραγούδι με έναν πιο σύγχρονο ήχο;
Γενικά το εξωτικό στοιχείο στο παλιό ελληνικό τραγούδι, ήταν κάτι που το έφερε στη μουσική ο Μανώλης Χιώτης μετά από ένα ταξίδι του στην Αμερική, οπότε αυτό μετά κάπως τροποποιήθηκε. Κατόπιν αυτό το πήραν και οι υπόλοιποι συνθέτες και έγινε κάτι σαν σπασμένο τηλέφωνο. Δημιουργήθηκε ένα πολύ ιδιαίτερο μουσικό αποτέλεσμα. Βλέπεις ανθρώπους να παίζουν λάτιν κρουστά σε ένα κομμάτι, όπως είναι για παράδειγμα το «Όσα αξίζεις εσύ» και αυτό είναι που βγάζει όλη αυτή τη γλύκα και τη μοναδικότητα των τραγουδιών εκείνης της εποχής.
Εμπνευσμένη από όλο αυτό και βλέποντας ότι υπάρχουν πολλές συνδέσεις στην κουλτούρα των δύο τόπων δημιούργησα αυτό το ύφος. Μουσικά αν μη τι άλλο το αποτέλεσμα είναι πολύ οικείο στ’ αυτιά μας. Στο πρόγραμμα τραγουδάμε συνθέτες όπως Ζαμπέτα, Καλδάρα ή Βοσκόπουλο και δεν το καταλαβαίνεις σχεδόν. Δεν σου ξενίζει καθόλου η διασκευή.
Αυτό που με γοητεύει ιδιαίτερα στη λάτιν μουσική, εκτός από την ίδια τη μουσική, είναι το πως αυτοί οι λαοί βάζουν τη μουσική στην κουλτούρα τους. Έχω την τύχη να έχω ταξιδέψει στην Καραϊβική και σε όλα αυτά τα μέρη, για να ακούσω πώς παίζεται αυτή η μουσική αυθεντικά. Αυτό που με συγκινεί κάθε φορά, είναι το πως οι φτωχοί αυτοί άνθρωποι, που ζουν μέσα σε ένα δωμάτιο ολόκληρη οικογένεια, έχουν βάλει την μουσική στη διαπασών, χορεύουν με τους γείτονες στο πεζοδρόμιο. Αυτή είναι η διασκέδασή τους. Μου αρέσει πολύ αυτό. Δείχνει ότι είναι από τις βασικές διεξόδους σε ότι προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίζεις. Εμένα αυτό μου δίνει δύναμη.
Και τώρα σε μια μαύρη περίοδο βρισκόμαστε. Εμένα μου αρέσει να υπάρχει μια φωτεινή πλευρά. Να είναι η μουσική κάτι φωτεινό και χαρούμενο.
Πώς ανακάλυψες αυτά τα τραγούδια;
Τα ακούσματά μου ως παιδί ήταν περισσότερο ραδιοφωνικά. Από Μπίγαλη και Μαντώ, μέχρι Αφροδίτη Μάνου. Όταν άρχισα μόνη μου να ψάχνομαι μουσικά, άρχισα να το γλεντάω με μουσική που δεν άρεσε τόσο πολύ στους συμμαθητές μου. Για παράδειγμα Λένα Πλάτωνος ή Χατζιδάκι. Φαίνονταν παλιακά όλα αυτά, αλλά εμένα μου άρεσαν. Ο ίδιος ο Χατζιδάκις ήταν αυτός που με μύησε στο ρεμπέτικο και κόλλησα με αυτό το είδος. Είναι ατέρμονο, έχει πάρα πολλά συναισθήματα, πάρα πολλά χρώματα και μία αμεσότητα και έναν αυθορμητισμό που νομίζω πως εκλίπει στις μέρες μας. Και αυτό που είναι μαγικό είναι ότι αυτά τα τραγούδια έχουν γραφτεί τριάντα, σαράντα ή πενήντα χρόνια πριν και παραμένουν ακόμα επίκαιρα. Για παράδειγμα το «… εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί» που έλεγε ο Μπιιθικώτσης. Αυτό είναι για μένα μαγικό. Νομίζω είναι ένα είδος τραγουδιών που στην πλειοψηφία τους εμένα με αγγίζουν στην καρδιά.
Θα ήθελες να είσαι τραγουδίστρια την εποχή του Ζαμπέτα;
Σίγουρα όχι, γιατί διάβασα τη βιογραφία του και δεν περνούσαν και τόσο ωραία όσο περνάμε εμείς. Εγώ θα ήθελα να ζούμε την εποχή που ζούμε τώρα, γιατί δεν ξέρεις ποτέ εάν θα σου ταίριαζε η πραγματικότητα του πριν ή του μετά. Εγώ από εκείνη την εποχή βλέπω τις καλές στιγμές που έχουν μείνει. Ο πόνος, η φτώχεια και οι δυσκολίες περνάνε. Εγώ θέλω να πιστέυω ότι και η δική μας η εποχή θα αφήσει κάτι καλό στους επόμενους και δεν θα μείνει σαν μια γκρίζα περίοδος, οπότε αυτό μας βοηθά στο να συνεχίσουμε να είμαστε δημιουργικοί.
Από τους συνθέτες εκείνης της εποχής, ποιος είναι ο αγαπημένος σου;
Ο Ζαμπέτας. Υπάρχουν φοβεροί συνθέτες, όπως είναι ο Καλδάρας ή ο Τσιτσάνης αλλά ο Ζαμπέτας, ενώ φαίνεται πολύ χύμα, έχει μια ευαισθησία… για μένα είναι πολύ ευφυής στις μουσικές και το στίχο του. Ακόμα και στο πώς χρησιμοποιεί το χιούμορ μέσα στα κομμάτια. Το «Δεν έχει δρόμο να διαβώ» σε ισοπεδώνει.
Εσύ πώς προσεγγίζεις αυτά τα τραγούδια;
Εγώ τα προσεγγίζω με την αθωότητα του ακροατή που λατρεύει αυτή τη μουσική και προσπαθώ σίγουρα να τα φιλτράρω μέσα από τον εαυτό μου και μέσα από τους συνεργάτες μου. Το γεγονός ότι έχουμε πάρει ένα παλιό κομμάτι, όπως το «Δεν έχει δρόμο να διαβώ» και το έχουμε κάνει ντανσόν που είναι ένας παραδοσιακός κουβανέζικος ρυθμός… αυτό περνάει μέσα από τους χαρακτήρες και τις ψυχοσυνθέσεις και των έξι ατόμων που βρισκόμαστε πάνω στην σκηνή.
Πόσο επηρέασε η αγάπη σου στο λαϊκό τραγούδι τη συνεργασία σου με τους Ιμάμ Μπαιλντί;
Αυτό το είδος της μουσικής ήταν και ο λόγος που δέσαμε ακαριαία με τους Ιμάμ. Εγώ είχα ήδη μια ροπή σε αυτό το είδος μουσικής, τα παιδιά είχαν ήδη προσεγγίσει αυτή τη μουσική με έναν πολύ έντονο και επιτυχημένο τρόπο και αμέσως δέσαμε και συνεχίζουμε να προχωράμε δημιουργικά. Ο δίσκος της Σούλης Ανατολή είναι η απόδειξη της εξέλιξης. Είναι πάλι σε παραγωγή των Ιμάμ και αν τον ακούσεις θα δεις ότι δεν έχει καμία σχέση με αυτό που κάνουν οι Ιμάμ Μπαιλντί σαν συγκρότημα. Eίναι το τελείως αντίθετο. Είναι καινούρια τραγούδια με έναν αναλογικό παλιό ήχο, μια προσέγγιση που βγάζει μια γλύκα. Όταν ακούς στο ραδιόφωνο ξαφνικά έναν Γαβαλά σου βγάζει μια ιδιαίτερη ελληνική γλύκα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο, κυρίως γιατί γεννηθήκαμε μέσα σ’ αυτή.
Πώς προέκυψε η Σούλη Ανατολή;
Σούλη Ανατολή είναι το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της γιαγιάς μου όταν ήταν τραγουδίστρια τη δεκαετία του 50′ στο Βόλο και μου θυμίζει μια εποχή που έχει κάτι μεγαλεπίβολο. Όταν λέω το όνομα, μου έρχεται σίγουρα στο μυαλό κάτι χρυσό, κάποιο κρόσι…. Η δεύτερη εικόνα που μου ‘ρχεται είναι μια σάλα με κόσμο όπου γίνεται κάτι ωραίο. Ένα γλέντι πολύ ιδιαίτερο.
Γιατί Σούλη Ανατολή και όχι Ρένα Μόρφη;
Εγώ είμαι αναπόσπαστο κομμάτι των Ιμαμ Μπαϊλντί. Ήθελα να διαχωριστούν αυτά τα δύο σαν μουσικά πρότζεκτ και γι’ αυτό είναι και ο τίτλος του δίσκου. Δεν είναι ότι μεταμφιέζομαι και δεν μπορέις να με αναγνωρίσεις. Είμαι το ίδιο πρόσωπο, απλά έχει αυτήν την ομπρέλα της ποιοτικής διασκέδασης που είναι η Σούλη Ανατολή (γέλια). Οι Ιμάμ Μπαιλντί αντιπροσωπεύουν κάτι πιο ηλεκτρονικό μουσικά αλλά είμαι αναπόσπαστο μέλος τους. Και στο δημιουργικό κομμάτι. Το νιώθω σαν κομμάτι του εαυτού μου, γι’ αυτό και ήθελα να διαχωρίσω αυτό το δεύτερο παιδάκι μου.
Η Σούλη Ανατολή αποδεικνύει ότι έχεις και μια συνομιλία με το θέαμα;
Το θέαμα είναι απαραίτητο πάνω στη σκηνή, αλλιώς δεν υπάρχει λόγος και να βρίσκεσαι. Δεν λέω ότι πρέπει να κάνεις πάντα κάτι το φαντασμαγορικό, όπως χορευτικά ή μεγάλες παραγωγές, αλλά σίγουρα η σκηνική παρουσία παίζει μεγάλο ρόλο για να έρθει κάποιος να σε ακούσει.
Ποια είναι η σχέση της γενιάς σου με τα παλιά λαϊκά τραγούδια;
Λοιπόν, δεν τα ξέρουνε. Είναι φοβερό! Πιστεύω ότι έχουν κάποιο άκουσμα, κάτι σαν να τους θυμίζει, αλλά υπάρχουν κομμάτια, πραγματικά αριστουργήματα, τα οποία να έχουν κατηγοριοποιηθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο και να μην φτάσουν ποτέ στα αυτιά κάποιων. Αυτό για μένα είναι τραγικό. Αυτός είναι ένας λόγος που θέλω να τα επαναφέρω και με αυτή την πλευρά, χωρίς φυσικά να αμφισβητώ την αρχική τους μορφή. Θα ήταν και αστείο.
Πάντως πιστεύω πως υπάρχει μια στροφή στο παλιό ελληνικό τραγούδι και σίγουρα στον ελληνικό στίχο και νομίζω ότι το εμπνέει και η εποχή.
Info
Η Ρένα μόρφη θα παρουσιάση τη Σούλη Ανατολή για δύο Τρίτες στον Σταυρό του Νότου Club. Περισσότερες πληροφορίες εδω
Απαγορεύεται αυστηρά η χρήση φωτογραφιών, video & κειμένων για αναδημοσίευση χωρίς την άδεια μας ή/και αναφορά του musicity.gr και του συντάκτη / φωτογράφου ως πηγή.
ads in article συνεντεύξεις}
