Τρία διαφορετικά μουσικά και καλλιτεχνικά ρεύματα. Τέσσερις καλλιτέχνες με προσωπικό ύφος και στίγμα καταπιάνονται με το έργο του Μίκη Θεοδωράκη και δημιουργούν με τη δική τους αισθητική, διασκευές με τα τραγούδια του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη. Η Σαβέρια Μαργιολά, οι αδελφοί Τσαχουρίδη και ο Hi Profile, δίνουν τη δική τους μουσική ερμηνεία σε σημαντικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη και μιλούν από κοινού σε μια συνέντευξη στο musicity.gr για την έμπνευσή τους από τον συνθέτη, τις σκέψεις τους τη στιγμή της δημιουργίας και τις αξιώσεις τους από την κυκλοφορία των διασκευών.
Τι θα λέγατε πώς είναι αυτό που διακρίνει τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και την κάνει ελκυστική σε νεότερους μουσικούς, ώστε να την διασκευάσουν και βάλουν την προσωπική τους ταυτότητα;
Σαββέρια Μαργιολά: Η διαχρονικότητα, η αμεσότητα, οι προβληματισμοί που αφορούν και το σήμερα και η αξία της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη είναι στοιχεία που την κάνουν οικεία στους νεότερους καλλιτέχνες και ο καθένας από εμάς ψάχνει τον τρόπο να εκφραστεί μέσα από τα τραγούδια του και να τα επικοινωνήσει και στις νεότερες γενιές.
Αδελφοί Τσαχουρίδη: Πιστεύουμε πως είναι η δύναμη της συνθετικής σκέψης του Μίκη που μπορεί και συνδυάζει έναν δυτικοευρωπαϊκό τρόπο, αντλώντας ταυτόχρονα μουσικά στοιχεία από τη «σοφία» της Βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής του τόπου μας. Αυτό είναι ένα μαγικό στοιχείο – συστατικό του Μίκη το οποίο προσδίδει σε μια νέα αίσθηση ταυτότητας στη σύγχρονη ελληνική μουσική. Η απήχηση της μουσικής του μπορεί και εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Αυτή είναι και η μοναδικότητα του έργου του μεγάλου μας συνθέτη που συνάμα λειτουργεί και ως πόλος έλξης για την ενασχόλησή της από τις νεότερες γενιές μουσικών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Hi Profile: Η διαχρονικότητα,ο ερωτισμός και η επαναστατικότητά της μουσικής του κ.Θεοδωράκη, τρία κυρία χαρακτηριστικά των νέων.
Ποια ήταν η πρώτη φορά που θυμάστε να ήρθατε σε επαφή με την μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και ποια είναι η πρώτη αίσθηση που θυμάστε να σας έχει αφήσει;
Σ.Μ: Μεγάλωσα σε μουσική οικογένεια και δίπλα στον πατέρα μου, είχα την τύχη να έρθω από μικρή σε επαφή με τον έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Ήμουν βέβαια σε μία ηλικία που θυμάμαι πως μου ήταν δύσκολο να κατανοήσω όσα κουβαλούν και μεταφέρουν τα τραγούδια του αλλά υποσυνείδητα γινόμουν κοινωνός του μεγαλείου της μουσικής του, την οποία αργότερα μελέτησα και αγάπησα βαθιά.
Α.Τ: Από τα πρώτα μας σχολικά χρόνια ο Μίκης ήταν παρών. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ ότι όταν ακούγαμε «Το Γελαστό Παιδί» κλαίγαμε και όταν μας ρωτούσαν γιατί, δεν ξέραμε να εξηγήσουμε τον «λόγο»… τόσο ζωντανή ήταν η επίδραση της μουσικής του Μίκη μέσα μας.
HP: Η πρώτη μου επαφή με την μουσική του κ. Θεοδωράκη ήταν στη παράσταση “Ποιος, τη Ζωή μου” το 2013 από εκείνη την ημέρα μπήκε στην καρδιά μου. Και φυσικά το τραγούδι “Δακρυσμένα Μάτια” ήταν αυτό που με κέρδισε.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει πολλές περιόδους στην δημιουργία του. Το πολιτικό τραγούδι, την σχέση του με την ποίηση, τα ερωτικά του τραγούδια; Ποια περίοδος σας αγγίζει περισσότερο και γιατί;
Σ.Μ: Ο ίδιος κάποια στιγμή σε μία ερώτηση, που του είχε κάνει η τραγουδοποιός Μαρία Παπαγεωργίου, σχετικά με το αν η «Προδομένη αγάπη» είναι πολιτικό ή ερωτικό τραγούδι, της απάντησε ρωτώντας την «ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο». Κοιτώντας μέσα από το δικό του πρίσμα, φαίνεται όλα να αλληλοσυνδέονται. Προβάλλει με ξεχωριστό τρόπο αρετές, αξίες και τα βαθιά νοήματα για τη ζωή, τον τόπο και τον άνθρωπο και αυτό είναι κάτι που με κάνει να ερωτεύομαι τη μουσική του.
Α.Τ: Σαφώς και οι μελετητές του έργου του Μίκη Θεοδωράκη έχουν κάθε λόγο να χωρίζουν τις περιόδους είτε για ιστορικούς είτε διδακτικούς λόγους. Η μουσική για τους μουσικούς όμως είναι «μία» ενιαία τέχνη που είναι «ζώσα» μέσα στο χρόνο και αυτό εισπράττουμε εμείς ακούγοντας τη μουσική του Μίκη. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που μας αγγίζουν από όλες τις περιόδους μιας και η καθεμιά έχει την δική της αφετηρία έμπνευσης και δημιουργίας για εμάς.
H.P: Νομίζω όλη η δισκογραφία του έχει σημαδέψει τις ζωές των ανθρώπων στον πλανήτη ….Αν πρέπει να επιλέξω, θα επέλεγα τα ερωτικά τραγούδια που δημιούργησε.
Μέσα στο πλήθος των κομματιών του Θεοδωράκη, γιατί επιλέξατε να διασκευάσετε τα συγκεκριμένα κομμάτια και τι είναι αυτό που νομίζετε ότι προσθέτετε με τις διασκευές σας;
Σ.Μ: Αρχικά είχα μεγάλη δυσκολία στην επιλογή, δεν ήξερα τι να πρωτοδιαλέξω μέσα από τους τόσους θησαυρούς του. Τελικά επέλεξα να επανεκτελέσω δέκα τραγούδια που με συγκινούν, που κάποια απ΄αυτά είναι λιγότερο ακουσμένα και κάποια που αποτέλεσαν για μένα πρόκληση ερμηνευτικά. Παρατηρώντας την γενναιοδωρία του και την εμπιστοσύνη που δείχνει στους νέους καλλιτέχνες,νιώθω μεγάλη τιμή και τύχη που μου δόθηκε η ευκαιρία να επικοινωνήσω το έργο του.
H.P: Τα “Δακρυσμένα Μάτια” επιλέχθηκαν γιατί ακούγοντας τη συγκεκριμένη μελωδία με την καρδιά μου και όχι με τα αυτιά μου, δάκρυσα. Δημιουργώντας αυτή τη διασκευή νομίζω έδωσα στο κομμάτι μια άλλη πινελιά πιο dance και πιο ενεργητική για το νεανικό κοινό. Δυνατά Beats, ξέφρενο ρυθμό …αλλά πάντα με τον απαιτούμενο σεβασμό στο πρωτότυπο μοναδικό αυτό έργο.
Τι είναι εκείνο που θα θέλατε να πείτε με την διασκευή σας και τι αίσθημα θα θέλατε να αφήσει στους ακροατές;
Σ.Μ: Ένα από τα μαγικά και όμορφα πράγματα στη μουσική είναι ότι ο κάθε ακροατής κάνει τη δική του ανάγνωση, οπότε το σημαντικό για μένα είναι να δημιουργηθούν συναισθήματα σε όποιον τα ακούσει. Κι εγώ με τη σειρά μου προσπάθησα να αποτυπώσω το συναίσθημά μου ερμηνευτικά και να δώσω τη δική μου ματιά ηχητικά.
Α.Τ: Προερχόμαστε από μια παράδοση, αυτή των Ελλήνων του Πόντου, όπου για πρώτη φορά η μουσική τροποτεχνία της λαϊκής αυτής μούσας συναντιέται με τη συνθετική σκέψη του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτό, από μόνο του, έχει ένα ενδιαφέρον γιατί πρώτον γίνεται από έρωτα και όχι από προξενιό και δεύτερον, όπως ο ίδιος ο συνθέτης μας συμβούλεψε: «απαγορεύω την όποια απαγόρευση…»! Ο τελικός αποδέκτης παραμένει το κοινό όσον αφορά στο «αίσθημα» που απορρέει από ένα τέτοιο «φρέσκο» θα λέγαμε project. Θέλουμε επίσης να σας πούμε ότι μετά από αυτό το εγχείρημά μας, σε αυτό το πολύ μικρό διάστημα κυκλοφορίας του έργου, η παγκόσμια δισκογραφία μας δείχνει μόνο ανοδικές τάσεις στις ακροάσεις αυτών των διασκευών και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτήν την προσπάθεια που κάναμε, να αναδείξουμε δηλαδή με έναν διαφορετικό τρόπο και με μία διαφορετική ενορχηστρωτική προσέγγιση τη μουσική του Μίκη.
HP: Δεν είναι ένα κομμάτι δήλωση, είναι ένα κομμάτι το οποίο έκανα γιατί μου άρεσε σαν ιδέα… και το έκανα με αγάπη για να χορέψει ο κόσμος. Στη Βραζιλία και στο Μεξικό είναι ήδη στο top 5 των dance charts τους. Νομίζω ο κ.Θεοδωράκης τα έχει πει όλα ο ίδιος με το πρωτότυπο κομμάτι και ειδικά με τους υπέροχους στίχους του αδερφού του.
Τι αίσθημα σας άφησε η ενασχόληση με την μουσική του Θεοδωράκη και ποια ήταν η πιο «δυνατή» στιγμή σας όσο δημιουργούσατε πάνω σε αυτήν;
Σ.Μ: Με καλλιέργησε πνευματικά και προσωπικά και με γέμισε πίστη και δύναμη.
Βίωσα τόσο έντονα συναισθήματα κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης αυτών των δέκα τραγουδιών που με έκαναν να δω τη βαθιά ιδιοσυγκρασία του Μίκη Θεοδωράκη, την ευαισθησία του και τη μαχητικότητά του. Αισθάνθηκα την κάθε στιγμή ξεχωριστή.
Α.Τ: Στην αρχή ήταν η μελέτη, η έρευνα και η ακρόαση των προηγούμενων εκτελέσεων. Ακούσαμε ξανά και ξανά τα έργα που επιλέξαμε να επανεκτελέσουμε και ανακαλύπταμε συνεχώς καινούργια στοιχεία σε μουσικές που ακούγαμε ήδη από την παιδική μας ηλικία. Εκεί όμως που νιώσαμε την εκτελεστική ολοκλήρωση και μια αίσθηση «ηδονής» επί της σκηνής, ήταν η στιγμή της συναυλίας μας στο Μέγαρο της Θεσσαλονίκης. Νιώσαμε τη δύναμη της μουσικής του Μίκη και τα πολλαπλά συναισθήματα που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της συναυλίας. Για αυτόν τον μοναδικό λόγο λοιπόν αποφασίσαμε και την δημοσιοποίηση αυτού του υλικού της αληθινής και ζωντανής μουσικής εκτέλεσης, αντί μιας στουντιακής ηχογράφησης.
H.P: Μου άφησε μια γλυκιά και έντονη γεύση. Και η πιο δυνατή στιγμή ήταν όταν τελείωσα το κομμάτι.
Ο Μίκης Θεοδωράκης συχνά αντιμετωπίζεται σαν ένα μουσικό τοτέμ για την ελληνική μουσική σκηνή. Αγγίζοντας τα τραγούδια του, υπήρχε μέσα σας το στοιχείο του φόβου;
Σ.Μ: Είχα μία δημιουργική αγωνία και παράλληλα τεράστια χαρά. Θεωρώ πως όταν η προσέγγιση γίνεται με σεβασμό στο έργο του καλλιτέχνη δεν δημιουργούνται αρνητικά συναισθήματα.
Α.Τ: Ο όποιος αρχικός φόβος μεταμορφώνεται σε σεβασμό στην προκειμένη περίπτωση. Από εκείνο το σημείο και μετά το αίσθημα του σεβασμού δε σου δίνει από μόνο του τα περιθώρια να «χαλαρώσεις» ούτε να παρεκκλίνεις από την «αποστολή» σου γιατί έτσι θεωρήσαμε την ενασχόλησή μας με το έργο του Μίκη Θεοδωράκη, μια «αποστολή».
H.P: Όχι δεν υπήρχε κανένας φόβος. Υπήρχαν έντονη χαρά και ενθουσιασμός για να ακούσω και εγώ το τελικό αποτέλεσμα, ειδικά δοκιμάζοντάς το στο dance flloοr. Το πιο δυνατό συναίσθημα φυσικά ήταν αυτό της ευθύνης.
Έχετε γνωρίσει προσωπικά τον Μίκη Θεοδωράκη; Έχει ακούσει την δουλειά σας και αν ναι τι ήταν αυτό που σας εκμυστηρεύτηκε ή συμβούλευσε;
Σ.Μ: Λόγω της πανδημίας και της κατάστασης που βιώνουμε δεν υπήρχε η δυνατότητα να τον συναντήσω απο κοντά. Έλαβα όμως τα θετικά του μηνύματα, ακούγοντας τον δίσκο και τα έχω φυλαχτό. Ανυπομονώ να τον δω από κοντά με την πρώτη ευκαιρία και να του πω ένα μεγάλο ευχαριστώ μέσα απ΄την καρδιά μου για την ευκαιρία που μου έδωσε.
Α.Τ: Η επιλογή των τραγουδιών έγινε από κοινού με τον συνθέτη στο σπίτι του αφού είχε ήδη σταλεί υλικό μας. Η στιγμή της συνάντησή μας με έναν από τους «γενάρχες» της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, μας έχει στιγματίσει για πολλούς λόγους. Προσπαθήσαμε να αντλήσουμε όσο περισσότερες στιγμές και εμπειρίες μπορούσαμε μαζί του. Ακόμη και το πώς κουνούσε τα χέρια του, το βλέμμα του, τις συχνότητες της φωνής του όταν παθιαζόταν με τη διήγηση κάποιων αναμνήσεών του και άλλα πολλά δεν θα τα ξεχάσουμε ποτέ. Μας συγκίνησε η αγάπη του για τους μουσικούς της νεότερης γενιάς, το πάθος του για δημιουργία και το ανήσυχο πνεύμα του που δε σταματά να είναι σε εγρήγορση και να σκέπτεται.
H.P: Δεν τον έχω γνωρίσει δυστυχώς.
