Starred Up / Γροθιές στους Τοίχους
Ο Σκώτος σκηνοθέτης David Mackenzie με ταινίες όπως το Young Adam ή το Perfect Sense, είχε ήδη ανεβάσει τις προσδοκίες μας αρκετά ψηλά, διαπλέκοντας την προσωπική του αισθητική με παραδοσιακά στοιχεία, ανεβάζοντας το χώρο σε επίπεδο πρωταγωνιστή, πικάροντας το θεατή να λάβει θέση εκεί που φαινομενικά δεν είχε ακόμη απλωθεί το ερώτημα. Έχω την αίσθηση ότι το Starred Up (ελληνικός τίτλος “Γροθιές στους Τοίχους”) είναι η ταινία με την οποία αγγίζει την κορυφή της μέχρι τώρα πορείας του.
Η υπόθεση διαδραματίζεται γύρω από ένα νεαρό κρατούμενο, που έχοντας κλείσει τα 19 μεταφέρεται στις φυλακές ενηλίκων. Σε αντίθεση με ό,τι προκαταβάλει ο αγγλικός τίτλο της ταινίας, η ζωή του Eric (υποδύεται ο Jack O’ Connell) είναι αλυσοδεμένη στον πάτο και το νέο, αφιλόξενο σπίτι του δεν προσφέρει μεγάλα περιθώρια διεξόδου. Ο ίδιος, όπως και πολλοί από τους συγκρατούμενούς του εξωτερικεύει τη σωρευμένη του καταπίεση μέσα από βίαια ξεσπάσματα, ορισμένες φορές κατανοητά, συνήθως όμως ακραία και αδικαιολόγητα. Δύο φιγούρες εμφανίζονται να θέλουν να τον προστατέψουν από τον αυτοκαταστροφικό συγκρουσιακό κύκλο που ανοίγει ο ίδιος με δεσμοφύλακες και άλλους τρόφιμους: Ο ένας είναι ο πατέρας του που βρίσκεται επίσης έγκλειστος στην ίδια φυλακή εδώ και αρκετά χρόνια και τυχαίνει να κρατείται στην ίδια πτέρυγα. Ο άλλος είναι ο Oliver, ο κοινωνικός λειτουργός της φυλακής που προσπαθεί με νύχια και δόντια να διατηρήσει ένα γκρουπ ομαδικής ψυχοθεραπείας στα πλαίσια του ιδρύματος, έχοντας απέναντί του το μεγάλο τμήμα του στελεχικού δυναμικού και ενίοτε τη διευθύντρια. Αυτά τα δύο πρόσωπα λειτουργούν από κοινού ως καρικατούρες του πατρικού προτύπου που ασυναίσθητα αναζητά ο πρωταγωνιστής και ως τέτοιες λαμβάνουν εναλλάξ τη χλεύη, το σεβασμό, το μίσος και τη συμπάθειά του.
Στην πορεία της ταινίας και καθώς νέοι κύκλοι βίας ανοίγουν και κλείνουν, γίνεται όλο και περισσότερο σαφές πως λίγο πίσω από τη μανιακή συμπεριφορά των σκληροτράχηλων τροφίμων βρίσκεται μια ταπεινωμένη περηφάνια που αγωνίζεται να κρύψει τα σημάδια του βιασμού της. Στην αποκάλυψη αυτής της διάστασης συντελεί το ίδιο το σενάριο και ιδιαίτερα οι προσπάθειες του Oliver να ελέγξει τις αντιδράσεις των τροφίμων προβάλλοντας την αλληλοκατανόηση και την αυτοσυγκράτηση. Ας σημειωθεί ότι ο σεναριογράφος Jonathan Asser είναι ο ίδιος ψυχοθεραπευτής και έχει εργαστεί στο παρελθόν ως κοινωνικός λειτουργός..
Το Starred Up επικεντρώνεται στις διαπροσωπικές σχέσεις των πρωταγωνιστών και αναδεικνύει την αδυναμία του σωφρονιστικού συστήματος να προβάλει λύσεις στη διαχείρισή τους. Μέσα σε μία μουντή, κιτρινωπή ατμόσφαιρα σκιαγραφείται το θολό περίγραμμα ενός συστήματος που δομικά τροφοδοτεί τη νεύρωση και την αποξένωση, σε ένα τοπίο όπου οι απάνθρωπες συμπεριφορές γίνονται ο κανόνας και η κατάχρηση εξουσίας η νόρμα με την οποία επιβάλλεται η ομαλότητα. Παρότι η αναφορά σε άλλες διαστάσεις της ζωής των κρατουμένων (ναρκωτικά, συμμορίες, ομοφυλοφιλικό σεξ) είναι σαφής, ο ρόλος της μένει στο περιθώριο της υπόθεσης, δίχως να επιχειρείται η κρυστάλλωση των σημείων φόρτισης δια μέσω ευπρόσβληπτων σχημάτων.
Τα σκηνικά είναι λιτά, οι διάλογοι γειωμένοι στη δράση και η μουσική επένδυση ουσιαστικά ανύπαρκτη. Δε θεωρώ πάντως ότι τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα αρνητικά, μιας και η ταινία είναι συνειδητά αγκιστρωμένη σε ρεαλιστικά μοτίβα και μια ισορροπημένη αλλαγή τόνου σε αυτά τα σημεία θα αποτελούσε μεγάλη πρόκληση.
Σε κάθε περίπτωση το αξιόλογο cast και ιδιαίτερα η εξέχουσα ερμηνεία του O’ Connell, η διαρκής ένταση, τα έξυπνα πλάνα και η ριζοσπαστική προσέγγιση του σκηνοθέτη, διατηρούν το ενδιαφέρον του θεατή αμείωτο σε όλη τη διάρκεια του έργου και κατατάσσουν την ταινία στις κορυφαίες θέσεις των ευρωπαϊκών prison movies.
ads in article εκδηλωσεις top}
